Eğitim ve İş Dünyası

Direksiyon Sınavına Gireceklere Hayat Kurtaran Tavsiyeler

Direksiyon sınavı hakkında bilinmesi gerekenler, direksiyon sınavına hem hazırlık süreci hem de sınav anı için püf noktalar, sık yapılan sınavı kaybettiren hayati hatalar ve başarılı olmak için dikkat edilmesi gerekenler işte bu yazıda!

Direksiyon sınavı; ehliyet almak üzere olan kişilerin araç kontrollerini, trafik algılarını, günlük hayatta karşılaştıkları zorunlu manevraları ve sürüş becerilerini ölçmek için yapılan; bilgiye, pratiğe ve yeteneğe dayalı olan bir sınavdır. Sürücü kursu eğitmeni ve sınav sürecini kontrol eden bir gözetmenin eşliğinde yapılmakla beraber 5 dakikası sözel 30 dakikası pratik olmak üzere ortalama 35 dakika sürmektedir. Direksiyon sınavı sürecinde adaylarda test edilen bilgi ve beceriler sadece sınav anında değil aslında hayat boyunca adayların işine yaramaktadır.

Ehliyet alma sürecinde, eğitim ve değerlendirme bölümünün en son aşaması olan direksiyon sınavı pek çok sürücü adayı tarafından en zorlayıcı, en korkutucu ve en stresli aşama olarak görülse de dikkat edilmesi gereken hususlar sakin şekilde uygulandığı taktirde başarılı olmak işten bile değildir. Gençken evdeki arabayı kaçıranlar buna daha yatkın olsalar da bu sınavı ilk seferde geçmek çok da zor değildir. 🙂 Öncelikle gözetmenin öğrencileri araçtan direkt aşağı indirmek için haklı sebep sayabileceği ‘istediğimiz vitesten başlayabilir miyiz‘ tarzındaki kötü espriler ile aşağıdaki örnekteki gibi göz korkutucu ve nadir istisnalar bir kenara bırakılmalıdır.

Görsel: Girdiği 8. Direksiyon Sınavında Arabayı Deviren Çinli :)
Görsel: Girdiği 8. Direksiyon Sınavında Arabayı Deviren Çinli 🙂

Direksiyon Sınavının İçeriği ve Sorulacak Sorular

1- Araba Tanıma Soruları

Bilgi: Direksiyon sınavının ilk 5-10 dakikasında adayın heyecanını yenmesi ve sınavda kullanacağı aracı tanıyıp tanımadığının anlaşılması amacıyla araba tanıma soruları sorulur. Belli bir sayının üstünde soruya doğru yanıt verilememesi halinde aday sınavdan başarısız sayılır. Ayrıca her ne kadar araçların özellikleri benzer olsa da, eğitim alınan aracın özelliklerini öğrenmek daha akıllıca olacaktır. Araç tanıma sorularının içerikleri ve bunlara dair görselleştirilmiş konu özetleri şu şekildedir:

Lastiklerdeki hava basıncının yeterli olup olmadığı gözle kontrol edilir (“Konu Özeti“)
• Kaput açılır ve kaputtaki ekipmanların isimleri söylenip kısaca tanıtılır (“Konu Özeti“)
• Bagaj açılır ve bagajdaki ekipmanların isimleri söylenip kısaca tanıtılır (“Konu Özeti“)
Vites ve pedallar tanıtılır (Örnek: 5 ileri 1 geri 6 vites; soldan sağa debriyaj, fren ve gaz)
Aracın temel sistemleri olan fren (“1“), ışıklandırma (“2“), direksiyon kumandaları ve sinyaller (“3“), ısıtma ve soğutma (“4“), cam ayarı (“5“), dikiz ayna ayarı (“6“) ve silecek (“7“) tanıtılır.
• Arabanın içindeki temel göstergelerin isimleri söylenip kısaca tanıtılır (“Konu Özeti“)

Görsel: Direksiyon Sınavında Aracın İç ve Dış Donanımlarını Tanıma
Görsel: Direksiyon Sınavında Aracın İç ve Dış Donanımlarını Tanıma

2- Sürüş Becerisi ve Trafik Algısı

Araba tanıma bölümü başarıyla bitince araca geçilir. Sürücü aynaları ve koltuğu kendine göre ayarlandıktan sonra araç çalıştırılır, el freni indirilip yola çıkılır. Ardından sınav parkuru yapılır. Sınav parkurunda sürüş becerileri ve sürücünün trafik algısı test edilir. Zira araba kullanmak, aracı sadece düz yolda fren ve gaz ile sürmek değildir. Direksiyon hakimiyeti, parklar, sürüş yeteneği, eğimli yol ve ani fren gibi zor şartlara uyum, trafik adabı derken bu liste uzar gider. Ayrıca araca bindiğinde emniyet kemeri takmamak, sinyal kullanmamak, trafik kurallarına ve (varsa) polisinin yönlendirmelerine uymamak bu bölümdeki başarısız sayılma sebepleridir.

Profesyonel İpucu: Sürüş becerisi ve trafik algısı direksiyon sınavının en önemli bölümü olduğu için bu bölümdeki hatalar hayati öneme sahiptir. Hem sınavda başarılı olabilmek hem de iyi bir şoför olabilmek için direksiyon hakimiyeti, trafik kurallarına uymak, hız kontrolü, durma, duraklama, takip mesafesi, ayna kullanımı, U dönüşü, trafik işaretleri, sinyal kullanımı, kavşaklarda güvenli ve konforlu dönüş, ideal vites ve devirde araç kullanımı gibi sürüş pratikleri büyük önem taşımaktadır.
(Ayrıca Bakınız: Güvenli Sürüş ve Defansif Sürüş Teknikleri)

Görsel: Direksiyon Sınavı Alanının Bir Bölümü (Örnek)
Görsel: Direksiyon Sınavı Alanının Bir Bölümü (Örnek)

Direksiyon sınavında başarılı olmak için heyecanı yenmek, aracı stop ettirmemek, mümkün olduğunda güzel bir sürüş deneyimi sunmak ve alt testleri başarıyla geçmek (düzgünce park edebilmek, hatasız geri geri 25 metre gelebilmek vb.) gerekmektedir. Bunlar başarıyla yerine getirildiği taktirde ufak tefek hatalar göze batmayacaktır. Zaten direksiyon sınavı ile sürücü adaylarının alışkanlık haline getirmesi sağlanan sürüş uygulamaları artırılmış can güvenliği, uzatılmış araç ömrü ve yakıt tasarrufu gibi çeşitli kritik avantajları beraberinde getirmektedir.
(Ayrıca Bakınız: Araç Yakıt Tüketimi Nasıl Azaltılır?)

3- L Park ve Paralel Park

📌 L Park Nasıl Yapılır: Geri geri gelirken şerit korunarak ve L şekli çizilerek yapılan parktır. L park yapmanın en bilindik yöntemi şudur: Aracın sağ arka tekeri yol kenarına 50 cm mesafede olacak konuma getirilir. Direksiyon tam sağ pozisyona alınır ve araç geriye doğru sürülür. Dikiz aynasından sürekli kontrol yapılmalı ve arka taraftaki dubalar dikiz aynasından görülemediği taktirde direksiyon sola çevrilerek park yeri ortalanmalıdır. Gerekirse aracı ortalamak için öne doğru bir manevra daha yapılabilmektedir. Parka başlamadan önce araç uygun bir mesafeye yerleştirilip dörtlü ışıklar yakılmalıdır ancak duba içerisinde ikiden fazla hareket yapılamaz!

Görsel: Direksiyon Sınavında L Park Nasıl Yapılır?
Görsel: Direksiyon Sınavında L Park Nasıl Yapılır?
(Tam Boyutlu Görsel İçin: “Tıklayın“)

📌 Paralel Park Nasıl Yapılır: İki araç veya duba arasında paralellik korunarak yapılan parktır. Paralel park yapmanın en bilindik yöntemi şudur: Paralel park etmenin en önemli kuralı park alanına geri geri girmek olduğu için ilk başta öndeki aracın hizasına kadar gelip orta direkler yan yana gelecek şekilde durulur. Trafik kontrol edilir ve vites geriye alınıp direksiyon en sağa kırılarak araç boşluğa doğru hareket ettirilir. Paralel parkın en kritik püf noktası geriye doğru giderken sol dikiz aynasına bakmak ve arkadaki aracın ön tarafını tam olarak gördükten sonra direksiyonu toparlayarak tam düz konuma getirip arkadaki araca doğru yanaşmaktır.

Aracın sağ aynası öndeki aracın köşesiyle aynı hizaya geldiği zaman aracın direksiyonu tam sola kırılarak araç kaldırıma paralel olacak şekilde yanaştırılır. Araç kaldırıma paralel duruma geldikten sonra direksiyon toplanarak öne veya arkaya manevra yapmaya devam edilir. Son olarak aracın diğer araçlarla aynı hizada olmasına dikkat edilerek gerekirse öne veya arkaya doğru bir kaç manevra daha yapmaktan çekinilmemelidir. Ancak paralel parka başlamadan önce de araç uygun bir mesafeye yerleştirilerek aracın dörtlü ışıkları yakılması gerekmektedir.

Görsel: Direksiyon Sınavında Paralel Park Nasıl Yapılır?
Görsel: Direksiyon Sınavında Paralel Park Nasıl Yapılır?
(Tam Boyutlu Görsel İçin: “Tıklayın“)
Uyarı: Park etme direksiyon sınavının en önemli kısımlarından birisidir çünkü ne yazık ki pek çok aday park bölümünde sınavdan kalmaktadır. Dubalara çarpma, kaldırıma çıkma ve anormal park etme şekilleri sınavdan başarısız sayılmak için yeterlidir. Parkta başarılı olabilmek için park türlerinin teknikleri, püf noktaları ve sıkça yapılan hayati yanlışlar öğrenilip yeterli pratik yapılarak pekiştirilmelidir.
(Ayrıca Bakınız: Nasıl Başarılı Olunur? [Başarının Sırrı])

4- Geri Geri Gelme

Geri geri gelme adından da anlaşılacağı üzere önceden belirlenmiş alanlardan geriye doğru gelmedir. Araç denilen yerde durdurulup dörtlüler yakıldıktan ve araç geri vitese alındıktan sonra geri geri gelinirken direksiyon tercihen sol el ile üstten tutulur. Araç hedefe ulaşana ve tam olarak durana dek kontrol kaybedilmez. Vücut tam geriyi görecek şekilde döndürülebilir veya aracın aynaları da kullanılabilir. Geri geri gelmenin püf noktası direksiyon hakimiyetini korumaktır. Direksiyonu kırmadan yani istikameti bozmadan gelmek riskleri azaltacaktır ama 25 metre çizgilere paralel bir şekilde yani şerit ihlali yapılmadan geri geri gelinmesi gerekir.

Görsel: Direksiyon Sınavında Geri Gitme Nasıl Yapılır?
Görsel: Direksiyon Sınavında Geri Gitme Nasıl Yapılır?

5- Rampadan Kalkış Yapma

Yokuşta kalkış, rampada kalkış ve eğimli kalkış gibi farklı isimlerle bilinen bu testte temel amaç ortalama %7 eğime sahip olan bir yolda aracı durdurmak ve yokuş yukarı kalkış yapmaktır. Ancak uygulama yapılırken el freni ile eğimli kalkış gibi kolay özel yöntemlerin kullanılması yasaktır ve araç 2. kez stop ederse sınav başarısız sayılır. Rampadan kalkış yapmak otomatik arabalarda son derece kolay iken manuel arabalarda bu hata yapmaya oldukça müsaittir fakat manuel arabalarda da yokuşta kalkışın ‘yarım debriyaj‘ adı verilen bir tekniği bulunmaktadır.

Profesyonel İpucu: Manuel arabalarda rampadan kalkış yapmak için ilk başta araç kaldırılırken ayak yavaşça debriyajdan çekilir. Bu esnada öyle bir an gelecektir ki araç daha gaza basmadan kendiliğinden ileriye doğru gitme eğiliminde olacaktır. Zaten yarım debriyaj anına ulaşılırken arabada bir titreme hissedilecektir. İşte o anda gaza basılarak araç hareket ettirilebilir. Araba hareket ettikten 2-3 saniye sonrasında da ayak debriyajdan tamamen çekilebilir. Bu teknik düzgün bir şekilde uygulanırsa araç kesinlikle stop etmez ve aracın geriye kayma ihtimali yok olur.
(Ayrıca Bakınız: İleri Seviye Performans Sürüş Teknikleri)

Görsel: Manuel Araçlarda Yarım Debriyaj İle Eğimli Kalkış Nasıl Yapılır?
Görsel: Manuel Araçlarda Yarım Debriyaj İle Eğimli Kalkış Nasıl Yapılır?

6- Ani Fren Yapabilme

Ani fren adından da anlaşılabileceği üzere hızlı ve sert bir şekilde fren yapma becerisinin test edildiği bölümdür. Gerçekçi olması için genellikle okul önlerinde yapılmakla beraber genellikle 30 km/saat hızla giderken komisyon üyelerinin komutu ile aniden freni (manuel arabalarda aynı zamanda debriyajı) kökleyip aracı kısa sürede durdurma esasına dayanır. Burada amaç tehlikeli durumlara hazır olmak olsa da 30 km/saat gibi düşük hızla giden bir aracı durdurmak zaten çocuk oyuncağıdır. 🙂 Ayrıca fren yaparken akan trafik mutlaka kontrol edilmelidir.

Direksiyon Sınavında Dikkat Edilmesi Gerekenler

✅ Sınava gelirken sınava giriş belgesi ve nüfus cüzdanı unutulmamalıdır. Zira bu belgeler olmadan sınava girilemez. Adayların fotoğrafları çekildiği içinse sınava kendi yerine başkasını sokmak (joker) veya direksiyon sınavına araba ile gelmek gibi çılgınlıklar yapılmamalıdır. 🙂

Heyecan faktörü sınavın en önemli değişkenidir. Birçok adayın sınavdan kalmasının asıl sebebi aslında heyecan ve rezil olma korkusudur. Telafisi şansı olan bir sınavda ortada gergin olunması gereken bir durum veyahut herkes ilk seferde ehliyet alacak diye bir kanun yoktur.
(Ayrıca Bakınız: Stresin Zararları Ve Stresle Başa Çıkma Yolları)

Görsel: Stres Başarı Eğrisi [Yerkes Dodson Kanunu]
Görsel: Stres Başarı Eğrisi [Yerkes Dodson Kanunu]
Not: Direksiyon sınavında da diğer sınavlarda olduğu gibi hata yapıldığı taktirde yapılan hatalar düşünülmemelidir çünkü bu durum motivasyonun düşerek daha çok hata yapılmasına sebep olacaktır. Sürücü adayı yaptığı tüm hatalara rağmen hâlâ araçtan indirilmemiş ise başarılı olmak için şansı henüz bitmemiş demektir.
(Ayrıca Bakınız: Umudun Önemini Gösteren Fare Deneyi)

✅ Direksiyon hakimiyetinde; direksiyonu saat 09:15 konumunda tutmak, dönüşler ve vites geçişleri hariç direksiyonu tek elle tutmamak, dönüş yaparken mevcut açıya göre bir yandan direksiyonu toplamak gerekir. Doğru ve etkili ayna ile sinyal kullanımı da oldukça önemlidir.

✅ Durma veya duraklama yapılacağı zaman fren köklenmemeli, frene dengeli bir şekilde basılmalıdır. Ayrıca trafikte güvenli takip mesafesi korunmalıdır. Trafikte gidilirken hız limiti korunmalı; yoldaki trafik işaretleri, trafik ışıkları ve geçiş üstünlükleri dikkatlice gözetilmelidir.

Direksiyon Sınavında ve Gerçek Hayatta Hız Limitlerine Uymak Hız Körlüğü Yaşamayı Engeller
Görsel: Yüksek Hızlarda Yaşanan Hız Körlüğü

✅ Trafikte seyrederken motorun ihtiyacına göre hareket edilmeli yani motorun devri takip edilerek ideal viteslerde gidilmelidir. Benzer bir şekilde şartlara uygun şeritlerde seyretmek gerekir. Ayrıca manuel araçlarda vites değişiminde ayak debriyajdan nazikçe kaldırılmalıdır.

✅ Sınava hazırlanırken sınavdaki her bölümün püf noktaları, sıkça yapılan hataları ve hayati önemdeki hatalar öğrenilmelidir. Mesela dubalara çarpmanın affı yoktur sınav direkt başarısız sayılır veya emniyet kemeri takmayı unutanlar kimse demeden araçtan kendileri inmelidir. 🙂

✅ Direksiyon sınavına hazırlık sürecinde de sınav anında da yeterince çalışma, yeterli uyku, özgüven, doğru teknik ve ideal stres başarının anahtarıdır. Hocayı dikkatlice dinleyerek bolca pratik yapmak kafa karışıklıklarını giderecektir. Ayrıca gerçek sınav rotasında çalışılmalıdır.

Direksiyon Sınavında Heyecanlanmak Sorununa Çözüm

✅ Sınava özel stratejiler geliştirebilir. Mesela manuel araçta dur kalk yapmakta zorlananlar ışıklara gelirken trafik varsa; ışıklar kırmızı ise sakin giderek ışıkların yeşil olmasını ve trafiğin rahatlamasını bekleyebilir, ışıklar yeşilse ve yetişilebilecek gibiyse hızlanarak geçebilirler. Veya hem gerginliği atmak hem de güven aşılamak için sohbet edilerek ortam yumuşatılabilir.

✅ Son olarak; sınav alanına erkenden gitmek, gerekli belgeleri unutmamak ve sınav bitimi sınavı yapanlar sizi değerlendirirken onlara teşekkür etmek gibi yazılı olmayan etik kurallarına dikkat etmek gerekmektedir. Ayrıca komisyon üyeleri yoruldukları için bu sınava son sıralarda girmenin daha avantajlı olduğu söylenmektedir. Şimdiden ehliyetiniz hayırlı uğurlu olsun. 🙂
(Ayrıca Bakınız: Nasıl Başarılı Olunur? [Başarının Sırrı])

MrKaptanTR

Bilgisayar mühendisiyim ve boş zamanlarımda kurucusu olduğum bu platformda yazarlık yapıyorum. Özellikle yazılım ve profesyonel içerik üreticiliği alanlarında çalışıyorum. Spor yapmaktan ve gizemli konuları araştırmaktan keyif alıyorum.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu