Diş Macunu Alırken Nelere Dikkat Edilmelidir?

Kozmetik anlamda katkı sağlamak ve ağza güzel tat vermek amacıyla geliştirilen diş macunları rutin ağız ve diş bakımında kullanılan en etkili iyileştirici ve kozmetik özelliği olan ajanlardır. Diş macunları ağız ve diş bakımı rutininde en çok kullanılan ürünlerdir. Kaliteli ve tekniğine uygun bir şekilde seçilmiş olan diş macunlarını kullanmanın ağız ve diş sağlığı için de son derece önemli olduğu bilinmektedir. Diş macunları toplum ağız sağlığına katkı sağlamanın yanında dişeti hastalıkları ve çürükleri önlemede kritik öneme sahiptir. Ağız bakımının ihmal edilmesi ise dişleri, diş etlerini ve tüm ağız içini olumsuz etkiler.

Burada oluşan bakteri, plak ve çürükler ilerlediği takdirde kişiye sadece ağız içerisinde ağrı ve rahatsızlıklara neden olmayacak, sistemik hastalıklara da davetiye çıkaracaktır. Fakat pek çok opsiyonun (seçeneğin) olması ve bu konuda tartışmalı konuların (florür vb.) olması gibi sebeplerle diş macunu seçimi zor olabilmektedir. Bireyin sosyoekonomik durumu, ürünün bireyin çevresindeki kişiler veya diş hekimleri tarafından önerilmesi, reklamlar, diş macununun ambalajı, tadı, kokusu, içeriği gibi pek çok faktör de diş macunu seçimini etkilemektedir.

Diş Macunu Seçerken Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

1- Yaşanılan Ağız ve Diş Problemleri

Diş macunlarına farklı etken maddeler eklenerek, bireylerin farklı gereksinimlerine yönelik diş macunları geliştirilir. Bakıldığı taktirde diş çürüğünü önleyen, diş hassasiyetini azaltan, diş eti hastalıklarını engelleyen veya tedavi eden, dişi beyazlatan, mineyi güçlendiren, nefesi açan ve anında etki eden başta geniş bir ürün yelpazesi olduğu görülebilir. Dolayısıyla diş macunu almadan araştırma yapmak ve gereken hassasiyeti göstermek son derece önemlidir. Örneğin hassasiyet giderici macunlardaki bazı iyonlar dentin kanallarını tıkayarak hassasiyeti engeller.

Hatalı fırçalama teknikleri (çok sertçe bastırmak vb.), gece uyurken diş sıkma ve gıcırdatma vb. sonucu dişlerin boyun bölgesinde aşınmalar olması gibi çeşitli sebeplerle dişlerde soğuk, sıcak, ekşi, tatlı gibi uyaranlara karşı hassasiyet gibi sağlık problemleri oluşabilir. Ağız ve diş sağlığı ile ilgili problemler yaşayan bireylerin diş macunu ambalajlarının üzerindeki ibarelere dikkat etmeleri gerekmektedir. Ayrıca diş fırçası, diş fırçalama alışkanlığı ve kullanılan fırçalama teknikleri de ağız ve diş sağlığı açısından en az diş macunu seçimi kadar öneme sahiptir.

2- Diş Macununun Özellikleri ve Faydaları

✅ Florür: Florürsüz diş macunları ağızdaki diş plağını (bakteri plağını) temizleyerek ortamda mekanik olarak bir temizlik sağlar. Ancak eğer bireyin diş çürüğüne eğilimi varsa, diş çürüğü riski yüksekse, diş çürüğü yapan bakteri miktarı yüksek ve şeker tüketimi de fazla ise o zaman bu diş macunları diş çürüğünü engelleme konusunda yetersiz kalabilir. Bu tarz durumlarda karbonat gibi doğal veya florürlü diş macunu gibi yapay alternatiflere yönelmek gerekebilir. Ayrıca uzun vadede hassasiyet ve sık lekelenme gibi sorunlar yaşamamak için diş macunundaki partiküllerin diş yüzeyini çizebilecek cinsten olmamasına dikkat edilmelidir.

✅ Yaş: Çocuklarda erken yaşlardan itibaren diş fırçalama alışkanlığının kazandırılması önemlidir. Bu durumda doğru diş macunu seçmek de büyük önem arz etmektedir. Çocukların diş macunu yetişkinlerden daha yumuşak yapıdadır ve herhangi ağız tahrişine neden olmazlar. Çocukların flor alma dışarıdan da flor alma durumu ve yutma ihtimali göz önünde bulundurulduğundan dolayı çocuk diş macunlarının flor değeri diğer macunlardan daha düşüktür. Özellikle 0-6 yaş arasında içeriğinde florür olmayan diş macunları tercih edilmelidir.

✅ Renkler: Diş macunu alırken tek renkli (mümkünse beyaz renkli) macunlar tercih edilmeye özen gösterilmelidir. Çünkü diş etindeki problemler fırçalamadaki kanama ile anlaşılır. Renkli macunlar ise kan rengini gizleyebilir ve erkenden alınacak önlemler için geç kalınmasına sebep olabilirler. Ayrıca koyu renkli macunlar ile dişler fırçalandıktan sonra diş dokuları nispeten daha çok koyulaşacağı için optik kuralları gereğince dişler geçici olarak daha beyaz görünecektir.

3- Diş Macununun İçeriğindeki Malzemeler

Bilinçli bir tüketici alacağı ürünün içeriğini ve içeriğindeki malzemelerin özellikleri ile zararlarını araştırmalıdır. Diş macunları ise içeriği en çok merak edilen ürünler arasındadır. Diş macunları genel olarak; aşındırıcı, koruyucu, terapötik ajanlar, su, florür, sodyum florid, fosfat, sülfat, tatlandırıcı, köpürtücü gibi bileşenlerle üretilmekte veya etkinlikleri arttırılmaktadır. Elbette ki bu ve diğer malzemelerin de farklı avantaj de dezavantajları bulunmaktadır.

4- Diş Macununun İçeriğindeki Toksinler

Diş macunu alırken macunun içeriğindeki zararlı maddelere veya yan etkilere sebep olabilecek maddelere dikkat edilmelidir. Üretim maliyetlerini düşürmek veya ürünü geliştirmek amacıyla kullanılan maddeler zararlı olabilmektedir. SLS, florür, TiO2, paraben, gluten, triklosan, yapay tatlandırıcılar, yapay renklendiriciler, propilen glikol ve diethanolamine bu toksinlerden bir kısmıdır. Vücuttaki toksin birikimi ciddi sağlık sorunlarına ve detoks ihtiyacına yol açabilir.
(Ayrıca Bakınız: Detoks Nedir? Detoks Nasıl Yapılır? Faydaları Nelerdir?)

Örneğin sodyum lauryl sülfat (SLS) üreticiler için maliyeti uygun ve hazırlanması kolay bir malzeme olsa da sağlığa ciddi zararlarının olduğu (diş eti kanaması, diş eti şişmesi vb.) kanıtlanmıştır. Florür ise diş çürüklerini önleme ve plakları azaltma konusunda etkili olsa da sinir sistemini tahrip ederek IQ düşüklüğüne yol açabilir ve epifiz bezini kireçlendirebilir. Titanyum dioksit (TiO2) ise vücutta birikerek kas ağrılarına yol açabilmektedir. Toksinlerin vücuda ve sağlığa zararları genel olarak aşağıdaki görseldeki şekilde özetlenebilir:

5- En Önemlisi: Güvenilir Uzman Görüşleri

6- Güvenilir Alternatif Çözüm Önerileri

Kimyasallardan uzak durmak isteyenler için “bitkisel diş macunları, misvak ve karbonat” gibi doğal ve geleneksel çözümler de mevcuttur. Örneğin misvak yüzyıllardır kullanılan geleneksel bir çözüm iken, karbonat ise dişleri beyazlatmak için pek çok kişinin favorisi durumundadır. Ayrıca genellikle zencefil gibi bitkisel özlerden ve esans yağları gibi doğal maddelerden yapılan ve çok daha az kimyasal içeren diş macunları da günümüzde popüler hale gelmiştir. Üstelik bunlar diş macunların içerisindeki bazı maddelere alerjisi olan bireyler için de idealdir.
(Ayrıca Bakınız: Kimyasalsız Doğal Temizlik Ürünleri ve Yöntemleri [Rehber])

7- Dikkat Edilmesi Gereken Diğer Şeyler

Ürünün son kullanma tarihi, ürünün orijinal olup olmadığı (yani güvenilir satıcılardan alışveriş yapmak), ürün kullanıcılarının geri dönüşleri (ürüne yapılan yorumlar ürün hakkında fikir edinmenin “en iyi ve en etkili” yöntemidir) gibi unsurlara da dikkat edilmelidir. Ayrıca diş macunu alırken ambalaj tasarımına önem vermek (ambalajın üzerinde yazanlar elbette ki önemlidir) ile markaya göre diş macunu seçimi yapmak doğru değildir. Dolayısıyla alışverişte markaya göre değil, ürünün içeriğine ve kullanım amacına göre seçim yapmak gerekir.