Aşırı Saç Dökülmesi [Belirtileri, Nedenleri ve Tedavisi]

📌 Aşırı Saç Dökülmesi Nedir: Bir kişinin saçının ya da kaş, kirpik, sakal gibi diğer tüylerinin kısa bir süre içinde aniden dökülmesi ile karakterize bir hastalıktır. Saç dökülmesi en çok kafa derisinde belirgin olmakla beraber saçın uzadığı herhangi bir yerde de oluşabilir. Erkeklerde daha yaygın olan saç dökülmesinin çeşitli sebepleri olmakla beraber önlem alınmazsa kellik gibi sorunlara yol açabilir. Ancak bir miktar saç dökülmesi doğaldır. Sağlıklı bir insanda saç dökülmesi 2 ay kadar sürebilse de bu sürenin aşılması ciddi hastalıkların habercisi olabilir.

Yetişkin bir insanın kafasında ortalama 100.000 ila 150.000 saç bulunur. Bu saçlardan günde 100 tanesine kadarını kaybetmek normaldir. Çünkü hayatın herhangi bir anında, bir insanın kafasındaki saç köklerinin yaklaşık %85-90’ı büyüme, %1-2’si dinlenme ve %10-15’i dökülme evresinde bulunur. Bu saçın yaşam döngüsü ile alakalı olan doğal bir durum olmakla beraber dökülme evresindeki saçlar hiçbir şey yapılmasa bile saç kendiliğinden kayıp düşecektir. Bu süre saça yapılan tarama, fırçalama, yıkama işlemleri ile daha da kısaltılabilir ancak uzatılamaz.

Aşırı Saç Dökülmesinin Belirtileri Nelerdir?

Gece uyurken yastığa dökülen aşırı miktarda saç ve saçları tararken tarakta veya fırçalarken fırçada görülen dökülmüş aşırı miktarda saç başta olmak üzere günlük yaşamda fark edilebilecek anormal dökülmeler bir soruna işaret ediyor olabilir. Ayrıca yuvarlak yama yama dökülmeler ile saçlı derideki kızarıklıklar ve hafif kabuklanmalar da olası ciddi bir durumun göstergesidir. Benzer bir şekilde incelen ve zayıflayan saçlar ile dökülme görülen yerlerdeki yerine gelmeyen saç bölümlerinde gözlenen hafif tüylenmeler de riskli belirtiler arasındadır.

Saç Dökülmesi Neden Olur?

• Genetik faktörler, yaşlanma, mevsimsel değişiklikler, cinsiyet ve ırk
• Stres, endişe, korku ve depresyon gibi olumsuz ruh hali durumları
• Deri problemleri (yaralanma, alerji, iltihaplanma, sivilce, yanık vb.)
• Hatalı beslenme ve besin (protein, vitamin, mineral vb.) eksiklikleri
• Hastalık ve tedavilerin yan etkileri (anemi, kemoterapi, saçkıran vb.)
• Hormon bozuklukları, doğum kontrol hapları, doğum ve menopoz
• Kozmetik etkenler (sıcak fön vb. uygulamalar, toksinler, kimyasallar)
• Hatalı alışkanlıklar (saç yolma alışkanlığı, saçları sıkı bağlama vb.)

Saç dökülmesinin nedenleri kadınlarda ve erkeklerde benzer olsa da ortaya çıkış şekli farklılık gösterebilir. Genellikle hormonsal sebeplerle tepe kısmındaki saçların incelmesi ve arka kısma göre seyrelmesi sonucunda ön hat çizgisinin zamanla kaybolması erkek tipi saç dökülmesi iken; saçın başın her tarafında inceldiği ama saç çizgisinin korunduğu durum ise kadın tipi saç dökülmesidir. Aniden ortaya çıkan farklı çaptaki yuvarlak alanlarda saç çıkmaması ise saçkıran tipi saç dökülmesidir (1). Saçkıran genellikle psikolojik sebeplerden kaynaklanır.

Saç Dökülmesi Nasıl Önlenir? Saç Dökülmesine Ne İyi Gelir?

1- Saça Zararlı Uygulamalardan Kaçınılmalıdır

Saça dışarıdan zarar vererek saç kaybına neden olan saçları sıkı bağlamak (sıkı topuzlar, örgüler, iç boneler vb.), aşırı ısıya maruz bırakılan fön işlemleri, saç rengini açmak için kullanılan boyalar, saç açıcılar, düzleştiriciler ve bazı sert metotlar (sıcak silindirler, bukle maşaları, kızgın yağ tedavileri ve kalıcı maddeler vb.) gibi saç açısından riskli kozmetik yöntemler ile şampuanı çok sık kullanma, çok sık şampuan değiştirme, saçları çok sıcak suyla uzun süreli olarak yıkama ve sık saç boyama gibi saçlara zararlı olduğu bilinen kozmetik davranışlardan kaçınılmalıdır. (1)

Ayrıca saçları zorla bükmekten, ovalamaktan veya çekmekten kaçınılmalıdır. Benzer bir şekilde güneş ışığı ve diğer ultraviyole ışık kaynaklarında ihtiyaçtan fazla bir süre kalınmamalıdır. Hatalı uygulamaların yerine saçlar yumuşakça yıkanmalı ve fırçalanmalıdır. Geniş dişli bir tarak, saçın çekilmesini önlemeye yardımcı olur. Doğal kıllı fırçalarla, saçı ıslakken taramak yapılabilecek en doğru harekettir. Ayrıca saçlar yıkanırken ılık su kullanılarak nazik bir şekilde toz ve kirle kapanan gözenekler açılarak derinin oksijen alması ve saçların beslenmesi sağlanmalıdır.

2- Saçların Besin İhtiyaçları Karşılanmalıdır

.#. Saç canlı bir organ olduğu için düzenli beslenmeye ve kanlanmaya ihtiyaç duymaktadır. Bu sebeple düzenli ve dengeli beslenmemek, uzun süreli olarak aç kalmak, tek tip beslenmek ve karbonhidrat içeriği yüksek gıdalar tüketmek gibi hatalı uygulamalar doğal olarak saçı etkileyip dökebilmektedir. Dolayısıyla saçların sağlığını korumak için tekniğine uygun olarak dengeli ve düzenli beslenmek önemlidir. Üstelik bu saçların daha hızlı uzamasını sağlayabilmektedir.
(Ayrıca Bakınız: Sağlıklı Beslenme Önerileri ve Sağlıklı Beslenmenin Önemi)

.#. Araştırmalara göre A, B, D ve E grubu vitaminlerinin tümü saçların uzamasına yardımcı olmakta ve eksiklikleri saç dökülmesine neden olabilmektedir. “Selenyum” ise saçları korumaya yardımcı olan ve dökülmesini önleyebilecek bir başka besindir. (1) Araştırmalara göre “çinko” eksikliği de saç dökülmesine neden olabilir. Ayrıca saç dökülmesi olan birçok insanda “demir” eksiklikleri görülür. (2) Bu nedenle saç sağlığı için önemli olan bu besin maddeleri beslenme ile yeterli miktarda alınmalı ve eksiklik durumunda uzman kontrolünde takviye yapılmalıdır.

.#. Araştırmalara göre saçkıran riskini azaltmak için Akdeniz diyeti uygulanmalıdır (1). Özellikle bu diyetteki çiğ sebzeler ve taze otlar saç dökülmesinin başlamasını önleyebilir. Çünkü Akdeniz diyeti yağlı ve işlenmiş gıdaları keserken yağsız proteinler, balıklar, sağlıklı yağlar ve meyveler içerir. Ki zaten düşük proteinli, çok düşük kalorili ve antioksidanca fakir diyetler saç için zararlıdır. Ayrıca erkeklerde saç dökülmesi yapan DHT’yi baskılayan besinler de mevcuttur.

3- Sağlıklı Yaşam Tarzı Benimsenmelidir

Canlıların vücutları yaşam tarzlarından ve alışkanlıklarından etkilenmekte ve ona göre tepkiler vermektedir. Bu sebeple stresle mücadele etmek, uyku saatlerine dikkat etmek, sigara ve alkol kullanımından uzak durmak, düzenli olarak saç bakımı yapmak da saç dökülmesini önlemek için önemlidir. Çünkü altında bir sağlık problemi yatmayan dökülmeler bakım ve beslenme ile önlenebilir. Ayrıca saç dökülmesi ne kadar erken başlarsa kellik o kadar şiddetli olmaktadır.
(Ayrıca Bakınız: Nasıl Sağlıklı Olunur? En İyi Sağlıklı Yaşam Önerileri Nelerdir?)

Saç Dökülmesi Tedavisi Nasıl Yapılır?

✅ Tercihen haftada bir defa saçlara maske yapmak pek çok dermatoloğun ortak önerisidir. Çünkü saçın ihtiyacını belirleyip uygun maskelerle saça masaj yapmak saçın kaybettiği nemi ve parlaklığı geri kazanmasına yardımcı olmaktadır. Böylece de saçlarda kırılma ve dökülmeler azalmaktadır. Bu sayede gençliğin ve canlılığın işareti olan saçlar daha sağlıklı olmaktadır.

✅ Karanfil kürü aşırı saç dökülmesi sorunu yaşayan pek çok kişinin tercih ettiği ve başkalarına önerdiği ilk doğal çözümler arasındadır. Karanfil saç dökülmesini önlemesinin yanı sıra; saçın hacim kazanmasını sağlar, yeni saç oluşumunu hızlandırır, saçın hızlı uzamasına yardımcı olur, saça canlılık ve parlaklık kazandırır, saçtaki elektriklenmeyi önler, yıpranan ve kırılan saçı onarır, saça daha kolay şekil verilmesine yardımcı olur ve zengin besin değerleri ile saç köklerini besleyerek güçlendirir. Bu özellikleri sebebiyle saç bakımında sıkça kullanılır. (1)

✅ Bıttım sabunu kırılmanın ve saç dökülmesinin düşmanı olan doğal bir sabundur. Saç dostu olan bıttım sabunu saç köklerini besleyip, kırılma ve dökülmelerin önüne geçer. Yabani fıstık olan bıttım ve menengiç yağından yapılan bıttım sabunu antiseptik özelliğinden dolayı saç diplerindeki bakteri oluşumunu da önler. Ancak nemlendirici olması için gliserinli olmalıdır. Bıttım sabununun saç ve cilt sağlığına yararları yapılan araştırmalarla gösterilmiştir. (1) (2) (3)
(Ayrıca Bakınız: Kimyasalsız Doğal Temizlik Ürünleri ve Yöntemleri [Rehber])

✅ “Biyotin“, H vitamini veya B₇ vitamini olarak da adlandırılan ve güncel haberlerde karşımıza sıklıkla “güzellik vitamini” adıyla çıkan bir vitamindir. Biyotin saç dökülmesi için ilaçlarda yaygın olarak kullanılan bir bileşen olup saç dökülmesi ile savaşmaya yardımcı olabilmektedir (1). Ayrıca yapılan çeşitli bilimsel araştırmalara göre “ginseng özü” (2) ve “palmetto” (3) da saç büyümesine faydaları olan ve saç dökülmesini azaltabilecek bitkiler arasında yer almaktadır.
(Ayrıca Bakınız: Ginsengin Faydaları Nelerdir? Ginseng Nasıl Tüketilir?)

✅ Sarımsak (*), zeytinyağı ve lavanta gibi bazı kürler; argan yağı ve susam yağı gibi bazı yağlar ile aspirin veya (östrojen içerdiği için) doğum kontrol hapını kırıp sulandırıp saça sürmek gibi yöntemler de çeşitli çevrelerce işe yaraması sebebiyle önerilmektedir. Fakat kötü sonuçlarla karşılaşmamak için bunlar mutlaka bir uzman kontrolünde uygulanmalıdır. Ayrıca bir çalışma kekik, biberiye, lavanta ve sedir ağacının yağı ile kafa derisine günlük masaj yapılmasının saçkıranı iyileştirmeye yardımcı olduğunu göstermiştir. (1) (2) Ancak bu işlem esnasında tahrişi önlemek için yağ zeytin gibi bir taşıyıcı yağ ile karıştırılması önerilmektedir.
(Ayrıca Bakınız: Zeytinyağının Faydaları Nelerdir? Zeytinyağı Nasıl Tüketilir?)

✅ Uzmanlar öykü, muayene, kan testi, çekme testi, kafa derisi biyopsisi ve ışık mikroskobu gibi çeşitli yöntemlerle saç dökülmesi teşhisi koyabilirler. Ayrıca ilaç tedavisi, saça gerekli olan besin maddelerinin mikro iğnelerle enjekte edilmesi (‘saç mezoterapisi‘), saç köküne kandan elde edilen fibroblastların enjekte edilmesi (PRP saç tedavisi), hormon tedavisi, kök hücre tedavisi ve saç ekimi (özellikle hormon ve yaş kaynaklı dökülmelerde bu en etkili yöntemdir) başta olmak üzere pek çok modern ve teknolojik saç dökülmesi tedavisi yöntemi mevcuttur.