Nevşehir Gezi Rehberi [Gezi, Eğlence, Mutfak, Kültür…]

Nevşehir; coğrafi olarak İç Anadolu Bölgesinin incisi olarak kabul edilen Anadolu’nun nadide masal kentidir. Peri bacaları ve yeraltı şehirleri ile ünlü büyülü bir coğrafya olan Kapadokya’nın tam kalbinde yer alan Nevşehir, dünyada eşsiz bir jeolojik formasyona sahip olmasının yanı sıra tarihi ve kültürel değerleriyle önemli kültür ve inanç turizmi merkezlerindendir. Tarihi milattan önce 7 bin yıllarına kadar uzanan kent; Hititler, Frigler, Asurlar, Persler, Romalılar, Selçuklular ve Osmanlılar başta olmak üzere pek çok medeniyete ev sahipliği yapmış ilgi odağı bir şehirdir.

Nevşehir’de Gezilmesi Gereken En İyi Yerler

1- Şehrin Simge Yapıları

• Peri Bacaları: Nevşehir denilince akla ilk gelen nokta ve Nevşehir’e tüm güzelliğini katan yer yaklaşık 60 milyon yıl önce bölgedeki yanardağların patlamalarının ardından oluşan tabakaların kayalaşıp rüzgar ve yağmur aşınmaları sonucunda şekillenmesiyle oluşan yapılardır. Genellikle boyları 1 ile 15 metre arasında değişen ve özellikle Ürgüp, Göreme ve Kapadokya bölgelerinde bulunan bu eşsiz yapılar şehrin kendine has volkanik yapısını da gözler önüne sermektedir.

• Üç Güzeller: Kapadokya’nın ve Nevşehir’in adeta sembolü haline gelmiş olan, iki büyük bir küçük peribacasının anne baba ve çocuktan oluşan çekirdek aile misali dizilimini andıran üç güzeller, Kapadokya’da görülmeden geçilmemesi gereken bir nokta olup arkasında yükselen Erciyes Dağı manzarası ile fotoğrafçılara da eşine az rastlanır tür bir deneyim sunmaktadır.

• Göreme Açık Hava Müzesi: Manastır eğitimlerinin başlangıç noktası olan Göreme Açık Hava Müzesi; birçok kilise, mezarlık, şapel, şarap mahzeni, yemekhaneden oluşan ve UNESCO Dünya Mirasları Listesi’nde yer alan bir manastır kompleksidir. Tarihi 4. yüzyıla dayanan bu bölgede duvar resimlerinde İncil’deki hikâyelerin alışılagelmişin dışında resmedildiği de görülmektedir.

• Tuz Gölü: Türkiye’nin en büyük ikinci gölü ve dünyanın en tuzlu ikinci gölü olan Tuz Gölü, ülkenin tuz ihtiyacının %70’inin karşılandığı önemli bir doğal kaynaktır. A sınıfı sulak alan olan, özellikle flamingoların doğal göç, üreme ve yaşam alanı olan ve biyolojik çeşitlilik için kritik bir bölge niteliği taşıyan göl, şehre yakın konumda olduğu için gezinin vazgeçilmez durağıdır.

• Paşabağ Ören Yeri: Yeryüzüne dantel gibi işlenmiş, bir ressamın elinden çıkmışçasına tuvale en güzel renkler kullanılarak resmedilmiş bir yer olan Paşabağ (Rahipler) Vadisi; bölgedeki peri bacalarının hemen hemen tüm örneklerinin görülebileceği ve peribacalarını anımsatan ancak mantara benzeyen özel yapıları ile Kapadokya’daki en karakteristik yerlerden bir tanesidir.

2- Tarihi ve Kültürel Yerler

• Nevşehir Kalesi: 12. yüzyılda Selçuklular döneminde Nevşehir’in ilk yerleşim yerinde sağlam bazalt kütleli bir tepenin üzerine inşa edilmiş olan ve şehrin temel simgelerinden birisi olan bu kalenin Bağdat’a giden kervan (ticaret) yolunun korunması için inşa edildiği düşünülmektedir. Harika fotoğrafların çekilebileceği geniş bir bölgeyi kapsayan bu, kale köklü tarihiyle bilinir.

• Derinkuyu Yeraltı Şehri: Sekiz kattan oluşan Derinkuyu Yeraltı Şehri, dünyada ortaya çıkartılmış en büyük yer altı şehridir. 85 metre derinliğe gömülü ve 18 kat tünel ile bunların açıldığı odalardan oluşan bu yapı Friglerden Perslere ve Bizans dönemi Hristiyanlarına kadar binlerce yıl boyunca kullanılmıştır. İsmini havalandırma görevi olan 60 metre derinliğe sahip kuyulardan alan bu yapıda, diğer yeraltı şehirlerinden farklı olarak bu şehirde bulunan vaftiz havuzu, günah çıkartma havuzu ve misyonerler okulu gibi bölümler dikkat çekmektedir. 

• Kapadokya Sanat ve Tarih Müzesi: Restore edilerek müzeye dönüştürülen yaklaşık 200 yıllık Güllü Hanım Konağı; Ergenekon’dan çıkış, Osmanlı padişahları, Kurtuluş Savaşı, Osmanlı polis ve askerleri gibi çeşitli temaların yanı sıra yaklaşık olarak 80 farklı ülkenin kültürlerini yansıtan binlerce el yapımı folklorik bebeğe ev sahipliği yapan çok yaratıcı ve özgün bir müze evdir.

• Damat İbrahim Paşa Külliyesi: Osmanlı’da Lale Devri’nin en önemli devlet adamlarından Nevşehirli Damat İbrahim Paşa tarafından inşa ettirilen bu külliye bünyesinde camii, medrese, kervansaray, sıbyan mektebi, imaret, hamam, çeşme vb. ile bölgenin en kapsamlı yapılarından biri olmuştur. Ayrıca Osmanlı mimari anlayışına ve toplumsal yaşamına da ışık tutmaktadır.

• Çömlek Atölyeleri: Nevşehir’de (özellikle Kapadokya’da) kökü MÖ. 2000’lerde Hititlere kadar uzanan seramik sanatının icra edildiği atölyeler gezilip bir avuç çamurun usta ellerde şekillenip muhteşem bir güveç, kase ya da testi oluşuna tanıklık edilebilir. Bunlarla ünlü ve enfes yöresel yemekler yapılabildiği gibi bu ürünler tamamen dekoratif amaçlı olarak da kullanılabilirler.

• Şarap Mahzenleri: Nevşehir’in özellikle de Kapadokya’nın turizmden sonraki en büyük geçim kaynaklarından birisi de üzüm ve üzümcülüğe dayalı şarapçılıktır. Öyle ki gezi esnasında her sokak başında pek çok şarap imalathanesiyle veya mahzen eviyle karşılaşmak mümkündür. Bu mekanlarda Nevşehir’in ev yapımı doğal üzüm şaraplarının bizzat yerinde tadılması önerilir.

• Nevşehir Müzesi: Osmanlı döneminden kalma tarihi eserler başta olmak üzere pek çok tarihi esere ev sahipliği yapan bir arkeoloji ve etnografya müzesidir. Nispeten küçük bir müze olan mekan içinde genelde o yöreye ait giyim ve yaşam içerisinde kullanılan aletleri barındırmakta, ayrıca arkeolojik olarak yer altından çıkarılmış olan kadim tarihi eserler de sergilenmektedir.

• Kapadokya Yeraltı Seramik Müzesi: Dünyanın ilk ve tek yeraltı seramik müzesi olan Güray Müze, yerin 15 metre altındaki 1500 m²‘lik kayadan oyma alanda misafirlerini ağırlamaktadır. Antik ve modern Türk el işçiliği eserlerin sergilendiği bu müze, dingin bir müzik ve harika bir ışıklandırma ile ziyaretçilerini dış dünyadan kopararak büyülü bir zaman dilimi sunmaktadır.

• Uçhisar Kalesi: Bölgenin her yerinden görülebilen ve aynı zamanda en yüksek peribacası olan Uçhisar Kalesi, bölgedeki en çok ziyaret edilen yerlerden biridir. Kaleye çıkan ziyaretçiler, Göreme’yi ve peribacalarını izleme imkanı elde etmekte olup; hem gün batımı manzarasının hem de balon uçuşları ile daha da renklenen Nevşehir manzarasının tadını çıkarabilirler.

• Saç Müzesi: Guiness tarafından dünyanın en garip müzeleri arasında gösterilen Saç Müzesi, Nevşehir Avanos sınırları içerisindeki Çömlekçiler Çarşısı’nda bulunmaktadır. Pek çok özelliği ile sadece Türkiye değil, tüm dünya çapında dikkatleri çekmeyi başaran ve 16.000’i aşkın kadının saç tutamlarının yer aldığı müzenin aslında oldukça romantik bir hikayesi de bulunmaktadır.

3- Parklar ve Doğal Güzellikler

• Ihlara Vadisi: Görünüşü ve doğal güzelliği ile oldukça etkileyici olan Ihlara, yıllarca süregelen doğa olayları sonucunda günümüzdeki halini almıştır. Bünyesinde birçok manastır, kilise, ev ve sayısız peri bacasına ev sahipliği yapan ve kendine has mikro iklimi bulunan bu bölgede balon turu yapılabilir ve su kenarında köy lokantalarında temiz havada yöresel yemekler denenebilir.

• Kızılırmak ve Tahta Köprü: Adını yer yer kırmızıya bürünmesinden alan Kızılırmak, ülkenin en uzun ırmağıdır. Kamp ve piknik aktivitelerinin düzenlendiği nehir çevresi, fotoğrafçılarca da sıklıkla tercih edilmektedir. Türkiye´nin 2. asma köprüsü olan köprünün, özellikle de Kızılırmak üstündeki bölümü hafif salıncak gibi sallanmasıyla, konuklara keyifli dakikalar yaşatmaktadır.

• Güvercinlik Vadisi: Adını yerli halkın kayalara oyarak yaptığı güvercinliklerden alan vadi; doğa yürüyüşü, bisiklet turu, vadi koşusu, yoga ve fotoğrafçılık gibi etkinlikler için elverişli alanlara sahiptir. Doğa ile iç içe saatlerce vakit geçirilebilecek bu vadi çok geniş bir bölgeyi kapsamakta olup pek çok tarihi ve doğal güzelliklerden (peri bacaları, kilise, manastır vb.) oluşmaktadır.

• Temenni Tepesi: Tarihi yapıları ve doğal güzellikleri ile Nevşehir’i dünyaya tanıtan Ürgüp ilçesinde bulunan Temenni Tepesi bu ilçenin en yüksek tepesi olup, şehrin her yerinden de görülebilmektedir. Adını dilek dilemek amacıyla çıkılıp bez bağlanmasından alan ve doğal güzellikleri ile ünlü olan Temenni Tepesi, aynı zamanda Erciyes Dağı manzarasına da sahiptir.

4- Kutsal ve Dini Mekanlar

• Hacı Bektaş-ı Veli Türbesi ve Müzesi: İnsana ve ahlaka değer veren meşhur Türk-İslam bilginlerinden mutasavvıf Hacı Bektaşî Veli’nin hoşgörüsünün ve felsefesinin merkezi olarak kabul edilen türbe, özellikle anma törenlerinin düzenlendiği yaz aylarında ziyaretçilerin akınına uğramakta olup, burada etnografik eserlerin sergilendiği Atatürk Evi Müzesi de bulunmaktadır.

• Zelve Açık Hava Müzesi: Farklı dini inançlara sahip iki toplumun aynı yerde yaptığı kilise ve camilerin bulunduğu Zelve, iki farklı toplumun birbirlerinin inançlarına ve yaşamlarına olan saygısını simgelemektedir. Zelve, tarihi dokusunun yanı sıra peribacalarının en net görüldüğü noktalardan bir tanesi olup; burada doğa gezileri ve safari programları da düzenlenmektedir.

Nevşehir’de Yapılması Gereken En İyi Aktiviteler

.1.. Peribacaları başta şehrin doğal taş dokusunda tura çıkıp yaratıcı fotoğraflar çekmek
.2.. Sıcak hava balonları ile Nevşehir il turu yapmak ve gün doğumunun tadını çıkarmak
.3.. Çanak, çömlek ve seramik atölyelerini gezmek ve geleneksel hediyelik eşyalar almak
.4.. Çömlek atölyelerinde tezgahın başına geçerek kendi el emeği hediyeliklerini üretmek
.5.. Çömleklerle pişirilen testi kebabı başta leziz geleneksel Türk mutfağını deneyimlemek
.6.. Üzüm bağlarını ve şarap evlerini gezip ev yapımı doğal üzüm şaraplarını yerinde tatmak

.7.. Parklarda, ormanlarda, bahçelerde ve doğal alanlarda zaman geçirip kafa dinlemek
.8.. Düzenli olarak yapılan sosyal & kültürel etkinliklere katılmak ve gece hayatına akmak
.9.. At çiftliklerini gezip atlarla doğa turu yapmak ve çeşitli doğa sporlarını deneyimlemek
.10.. Temenni Tepesi veya Uçhisar Kalesi gibi noktalarda gün batımının doyasıya yaşamak
.11.. Tarihin karanlık sayfalarına ışık tutan yer altı şehirleri, tarihi kiliseleri ve müzeleri gezmek
.12.. Nevşehir’in güzelliklerini fotoğraflamak ve yapılabilecek diğer aktiviteleri keşfe çıkmak

Nevşehir Seyahati Hakkında Bilinmesi Gerekenler

✅ İklim: Nevşehir, genel olarak karasal iklim özellikleri göstermektedir. Yazları sıcak ve kurak, kışları ise soğuk ve yağışlı geçen tipik olarak ifade edilen bu iklim tipinde genel olarak ortalama sıcaklık 12°C ve yıllık yağış miktarı 400 mm’dir. Şehir coğrafi çeşitliliği sebebiyle her mevsimde turistik bir bölge olma özelliği taşımaktadır. Öyle ki kışları soğuk ve çetin olmasına rağmen, bazı turistler tarafından karlı vadiler görülmeye değerdir. Nevşehir’e gitmek için ideal zaman ise ideal iklimin olduğu ilkbahar ve yaz ayları olsa da, şehir havaların aşırı ısınmadığı ve yoğun bir talebin olmadığı sonbahar aylarında da turistlerin ilgi odağı olmayı başarmaktadır.

✅ Giyim: Türkiye’deki giyim alışkanlıkları yaşanılan hayat tarzına paralel olarak sahil şeridi, şehir ve kırsal kesim gibi grupların kendilerine özgü kuralları, gelenek ve göreneklerine göre kullanılan boya, dokuma tarzı, işleme tarzı ve modellerle zenginleşmiştir. Aslında kültür ve iklim çeşitliliği sebebiyle bazı farklar olsa da Türkiye’de giyimin belli özellikleri bulunmaktadır. Nevşehir gibi nispeten daha kırsal bölgelerde hem geleneksel giyim tarzı hem de modern giyim tarzı yaygın olup; özellikle turistik bölgelerde farklılıklar hoşgörü ile karşılanmaktadır. Ancak Nevşehir’e seyahat edenlerin havanın gün içinde dönemsel olarak değişebileceğini göz önünde bulundurarak bavulu mevsime ve ani hava değişimlerine göre hazırlamaları önerilir.

✅ Mutfak: Nevşehir mutfağı, hem geleneksel Türk mutfağının hem de yöresel İç Anadolu mutfağının izlerini taşımaktadır. Öyle ki şehrin meşhur yemekleri arasında bakliyat ve tahıllar ile kırmızı et yemekleri ön plana çıkmaktadır. Hazırlanması ve pişirilmesi oldukça zahmetli olan testi kebabı, çömlek fasulyesi, kuzu tandır, saç kavurma, köftür, kiremitte ve çoban kavurma gezginlerin Nevşehir’de tadabilecekleri lezzetlerin ufak bir bölümüdür. Kaliteli üzüm bağlarıyla çevrili Nevşehir’de yetiştirilen üzümlerden hazırlanan şaraplar ve doğal mağaralar içerisinde hizmet veren şaraphaneler ile Kızılırmak’tan elde edilen killer kullanılarak özenle hazırlanan çömleklerde pişirilen yemekler hem bölgede hem de dünyada büyük beğeni toplamaktadır.

✅ Ulaşım: Nevşehir çok fazla turist aldığı için gerek şehir içi gerekse de şehirler arası ulaşıma çok fazla yatırım yapmaktadır. Gelişmiş ulaşım ağları sayesinde istediğiniz an istediğiniz yere güvenle seyahat etmeniz mümkündür. Nevşehir’de özel araç ve toplu taşıma (otobüs, taksi, uçak vb.) ulaşım araçlarından herhangi birini kullanarak istediğiniz şehre, kasabaya, tarihi veya turistik mekana, alışveriş veya sağlık merkezine rahatlıkla ulaşabilirsiniz. Nevşehir’de şehir içerisindeki ulaşım genellikle minibüsler ve otobüsler aracılığıyla sağlanıyor olsa da öte yandan bisiklet ve ATV’lerle de şehri keşfederek Nevşehir gezisini daha maceralı kılmak mümkündür.

✅ Kültür ve Eğlence: Türkiye’nin önde gelen turistik şehirlerinden birisi olması sebebiyle; Nevşehir’de bütün yıl boyunca festivallerden, konserlere ve renkli bir gece hayatına kadar nice kültürel ve sanatsal etkinlik, ziyaretçileri eğlenceye davet etmektedir. Bunların yanı sıra alışveriş ve doğa sporları alanlarında da zengin imkanlara sahip olan şehirde at çiftlikleri de bulunmaktadır. Ayrıca şehir gece hayatı konusunda son yıllarda daha hareketli olmaya başlamış olup, hem yöresel Türk geceleri hem de kulüp ve bar eğlenceleri bulunmaktadır. En önemlisi balon turları ile şehrin eşsiz yer şekillerini yüksekten kuş bakışı izlenebilir, güneşin doğuşuna rengarenk balonların arasında şahit olunabilir ve rüzgarın yönlendirmesiyle yolculuk edilebilir. Yani şehrin gündüzü ayrı güzel, gecesi ayrı güzel olup; burada boşa geçecek zaman yoktur.

✅ Hediyelik Eşya: Nevşehir’in kendine has kültürel özelliklerinin yansımaları en iyi alışveriş yaparken gözlemlenebilir. Tatilde yakınlara hediyeler almak istenildiğinde cadde üzerindeki dükkânlarda, alışveriş merkezlerindeki mağazalarda ve hatta müzelerde çeşitli hediyelik eşyalar bulunabilir. Peki Nevşehir’den ne hediye alınır? Bu mekânlarda; Nevşehir’in simge yapılarından ilham alan hediyelik objeler, Türkiye lezzet kültürünün önemli parçaları (lokum, Türk kahvesi, baklava, Türk çayı, demlik, kuru meyve, meyve çayı, baharat, kuruyemiş vb.), zultanit (Sultan taşı) ve oniks taşları ile bu taşlarla yapılan ürünler, Kapadokya şarabı, el işçiliği ürünler (testi, çömlek, güveç vb.), dokuma halı, seramik eşyalar, Nevşehir bölgesinin tarım ürünleri (üzüm ve kabak çekirdeği), el işi ayakkabılar ve şallar başta sayısız ürün arasından seçim yapılabilir.