Bağnazlık Nedir? Taassup Nedir? [Örnekler]

📌 Bağnazlık Nedir (Taassup): Bir düşünceye veya bir inanışa aşırı ölçüde bağlanıp ondan başkasını düşünememe, kendi görüşü dışındaki başka fikirleri kabul etmeme durumudur. Bağnazlık (taassup) körü körü inanmak, kesin inanççılık ve fanatiklik gibi değişik kavramlarla da adlandırılmakta ve hatta bilimsel çevrelerce orta dereceli düşünme bozukluğu olarak dahi ifade edilebilmektedir. Bağnazlığın çeşitli sebepleri ve ciddi sonuçları bulunmaktadır.

Bağnazlık ve taassup eş anlamlı sözcükler olmakla beraber, gerek kadim tarih sahnesinde gerek de güncel yaşantıda en çok din ve bilim üzerinden gündeme gelmektedir. Bu sebeple bağnazlık ve taassup kavramları dünya genelinde bilim ve din kültürü ile ilgili derslerde öğretilmekte ve günlük yaşamda da çeşitli yerlerde kullanılmaktadır. Bağnazlığın altında yatan temel motivasyonlar eğitimsizlik, sorgulayamamak, çıkar elde etme, güç kazanma, gücü koruma, dikkat çekme, popüler olma ve ilgi elde etme aşkı gibi şeylerdir.

Bağnazlık Neden Önemlidir?

Düşünce tarzını sorgulayıcı olmak yerine körü körüne sabitleyen ve sadece bilgi miktarını arttırarak sabitlediği düşüncenin amacına hizmet eden bireylerden bilimde gelişme, inovasyon, üretim ve katma değer gibi kavramlara yönelik bir ilerleme veya bir gelişme beklenemez. Bu durum tam tersine cehalet, bağnazlık, teslimiyet, kötülük, yobazlık ve hatta kölelik gibi ciddi sorunlara sebep olabilir. Bu durumunda ciddi felaketlere kapı aralayacağı açıkça ortadadır. Bu sebeple bu konuya eğilmek önemlidir.

Bağnazlığa sebep olan motivasyonlar o denli güçlüdür ki, kişi kendisi gibi düşünmeyenleri düşman olarak dahi ilan edebilir. Bu durum tarih sahnesinde oldukça ciddi yıkımlara yol açmıştır ve tarih bu konuda nice örneklerle doludur. Unutulmamalıdır ki iyi niyetli olduğu sürece farklılıklar zenginliktir ve bu zenginlik zamanla beraberinde büyümeyi ve gelişmeyi getirecektir. Bu sebeple farklılıklara karşı saygı duyulmalıdır. Burada önemli olan unsurun eğitimli olup olmamak değil sorgulayıp sorgulamamak olduğu unutulmamalıdır.

“Sorun eğitimsiz olmanız değil. Sorun size öğretilenlere inanacak kadar eğitimli olup size öğretilenlerden herhangi bir şeyi sorgulayacak kadar eğitimli olmamanızdır.” (Richard Feynman, Kuantum Fizikçisi)

Bağnazlık Örnekleri Nelerdir?

.#. 14. yüzyılda Martin Luther aksi fikirlerinden ötürü engizisyon mahkemesinde yargılanırken yargıçlara ‘Milleti cehennemle korkutup karşılığında cenneti para ile satıyorsunuz, sıkıysa cehennemi satsanız ya?’ der. Yargıçlardan birisi ‘Cehennemi kim alır ki?’ diye sorunca Martin Luther ‘Ben alıyorum, parası neyse vereyim.’ der. Cehennemi bedavaya verirler. Martin kapının önüne çıkarak ‘Cehennemi satın aldım, benimdir. Bundan sonra oraya kimseyi sokmayacağım!’ der. Böylelikle de Avrupa’da büyük bir uyanışın başlamasına sebep olmuştur.

.#. Dinlerde aklı kullanma ve sorgulama konusunda pek çok vurgu yapılır. Örneğin Kur-an’ı Kerim’in gerçekten pek çok yerinde insanların aklını kullanması konusunda ciddi şekilde dikkat çekilmektedir. Şartlar böyleyken kalkıp riskli deprem bölgesine ev yapmak, dere kenarına ev yapmak, inşa yaparken malzemeden çalmak gibi hatalardan sonra kendi hatalarımıza bakmaksınız Allah kötülüklere neden engel olmuyor diye hayıflanmak yanlıştır.

.#. Her ne sebeple olursa olsun görevini kötüye kullanan insanlarının yaptıkları da bağnazlıktır. Sonuç olarak toplumun güven duyduğu insanların şahsi çıkarlar için topluma yanlış bilgi vermesi, toplumu kandırması ve hatta daha kötü amaçlar kullanması kabul edilemez. Örneğin Hitler’in bilim insanları çeşit çeşit savaş suçları işlemişlerdir ve Nürnberg uluslararası askeri ceza mahkemelerinde yargılanırken hakimlere “Biz masumuz, amacımız ari (saf) bir toplum yaratmaktı” demişlerdir. Bu da bilimsel bağnazlığa bir örnektir.

.#. Bilim dinamik bir doğaya sahip olduğu için dönemlere göre farklılık gösterebilmektedir. Ayrıca bilimin en temel ilkelerinden bir tanesi de yine sorgulanabilir olmadır. Bu sebeple bilimsel olduğunu iddia eden kişilerin dediğim dedik, farklı düşüncelere saygısız, sorgulaman davranışlarda olması kişilerin şartları, mesleği, rütbesi, kökeni ne olursa olsun bağnazlıktır.
(Ayrıca Bakınız: Bilim Mutlak Doğru Mudur? [Değişen Bilimsel Bilgiler])

Hamamda milyonlar tas kullandı, uyurken milyonların kafasına elma, armut vs. düştü. Ama sadece 2 kişi bunların nedenini bulup dünyayı değiştirdi. Bir şeyin nedenini anlamadıkça gerisi boştur. Düşünmenin ve düşünenlerin kıymetini bilmeyenler genellikle istatistik olurlar, zeka başkadır. Kutsal kitaplarda dahi sorgulamanın öneminden bahsedilirken, sorgulama esasına dayanan bilimselliğe sahip olan bireylerin dahi bir şeylere körü körüne inanması tutarsızdır.