Ginsengin Faydaları Nelerdir? Ginseng Nasıl Tüketilir?
Ginseng nedir, ginsengin faydaları nelerdir, ginseng neye iyi gelir, ginseng nasıl tüketilir, ginseng türlerinin farkları nelerdir ve iyi ginseng nasıl anlaşılır gibi soruların cevapları, bilimsel araştırmalar ve ipuçları eşliğinde bu yazıda!
Ginseng (bilimsel adıyla panax), yabani olarak kendiliğinden yetişen çok yıllık otsu ve sarı bir bitkidir. Ginseng genellikle Uzak Doğu ülkelerinde yetişen, vitamin ve mineraller açısından zengin ve sağlıklı bir besin kaynağıdır. Ginseng bitkisi genellikle 3-6 yaşına ulaştıktan sonra toplandığı için (yetişme süresi) oldukça değerlidir. Öyle ki bilim dünyası tarafından ginsengin sürekli yeni faydaları keşfedilmekte olup ginseng adeta şifa deposu olarak bilinmektedir. Halk arasında çok popüler bir besin olan ginsengin oldukça çeşitli kullanım alanları bulunmaktadır.
(Ayrıca Bakınız: Nasıl Sağlıklı Olunur? En İyi Sağlıklı Yaşam Önerileri Nelerdir?)
Ginsengin Faydaları Nelerdir? Ginseng Neye İyi Gelir?
✅ Ginseng hafıza, davranış ve ruh hali gibi beyin fonksiyonlarını iyileştirmeye yardımcı olmaktadır. (1) (2) Öyle ki ginsenosit ve K bileşiği gibi çeşitli ginseng bileşenleri beyni serbest radikallerin neden olduğu hasara karşı korumaktadır. (3) (4) (5) Benzer bir şekilde de Panax ginseng ruh sağlığı, sosyal işlevsellik ve ruh halinde iyileşme sağlamaktadır. (6) Ayrıca beynin frontal lobunun fonksiyonunu iyileştirerek daha keskin bilişsel işlev sağlar. (7) Hatta stresi azaltarak sakinleştirmekte ve hatta matematik becerilerini geliştirmektedir. (8) En önemlisi de Alzheimer hastalarında beyin işlevinde ve davranışlarında olumlu etkiler göstermektedir. (9)
✅ Ginseng özellikle kendini zayıf ve yorgun hisseden kişilerde fiziksel ve zihinsel aktiviteyi teşvik etmeye yardımcı olmaktadır. Çünkü ginsengdeki polisakkaritler ve oligopeptitler gibi bazı bileşenler, vücutta daha düşük oksidatif stres ve hücrelerde daha yüksek enerji üretimi ile ilişkilendirilmiştir. (1) (2) (3) Ayrıca kanser tedavisi gören kişilerde kansere bağlı yorgunluğu azaltmaya yardımcı olur. (4) Bu sebeple ginseng tüketimi kronik yorgunlukla savaşmada ve enerjiyi artırmaya etkili olmakla kalmayıp aynı zamanda fiziksel aktiviteyi de artırmaktadır. (5)
(Ayrıca Bakınız: Kronik Yorgunluk Nedir? [Belirtileri, Nedenleri ve Tedavisi])
✅ Ginseng, faydalı antioksidan ve antiinflamatuar özelliklere sahiptir. Ginseng özleri ve ginsenosid bileşikleri inflamasyonu engellemekte, oksidatif stresi azaltmakta ve hücrelerdeki antioksidan kapasiteyi artırabilmektedir. (1) (2) (3) Örneğin kırmızı Kore ginsenginin iltihabı azalttığı ve egzamalı kişilerin cilt hücrelerinde antioksidan aktiviteyi artırdığı kanıtlanmıştır. (4) Ayrıca ginseng özü saç büyümesini (5) ve kardiyovasküler sağlığı da desteklemektedir. (6)
✅ Ginseng’in erkeklerde erektil disfonksiyon (ED) tedavisi için oldukça etkili bir alternatiftir. (1) Öyle ki bir çalışmaya göre ED tedavisinde kullanılan bir ilacın etkinlik oranı %30’ken, kırmızı Kore ginsenginde bu oran %60’tır. (2) Çünkü ginsengin içindeki bileşikler penisteki damarlarda ve dokularda oksidatif strese karşı koruma sağlayarak normal işlevin geri kazanılmasına ve memnuniyetin artmasına yardımcı olmaktadır. (3) (4) Ayrıca ginseng peniste kas gevşemesini iyileştiren ve kan dolaşımını artıran bir bileşik olan nitrik oksit üretimini desteklemektedir. (5) (6) En önemlisi de doğal yolla testosteron seviyelerinin artmasına yardımcı olmaktadır. (7)
(Ayrıca Bakınız: Testosteron Nedir? Ne İşe Yarar? Testosteron Nasıl Artar?)
✅ Ginseng solunum sinsityal virüsünün (RSV) yol açtığı solunum yolu enfeksiyonları ile gribin önlenmesinde ve tedavisinde etkilidir. (1) Benzer şekilde enfekte olmuş hücrelerin hayatta kalmasını destekler. (2) Ayrıca bağışıklık fonksiyonlarını destekleyerek hastalık semptomlarını azaltır. (3) (4) Öyle ki ginseng alan kişilerin almayanlara kıyasla cerrahi müdahaleden sonra beş yıl boyunca hastalıksız yaşama şansı %35′ ve sağ kalım oranı %38’e kadar daha yüksektir. (5)
(Ayrıca Bakınız: Bağışıklık Sistemi Nasıl Güçlendirilir?)
✅ Gingsengde bulunan ginsenosidler, kanserin temel oluşum mekanizması olan hücrelerin anormal şekilde çoğalmasını ve büyümesini önlemektedir. (1) (2) Araştırmalara göre ginseng dudak, ağız, yemek borusu, mide, kolon, karaciğer ve akciğer kanseri gibi belirli kanser türlerine yakalanma ihtimalini %16 oranında azaltmaktadır. (3) (4) Ayrıca kanser tedavisini desteklemeye ve kemoterapi vb. tedavilerin yan etkilerini azaltmaya yardımcı olmaktadır. (5)
(Ayrıca Bakınız: Kanser Nedir? [Belirtileri, Nedenleri, Türleri ve Tedavisi])
✅ Ginseng, pankreas fonksiyonunu iyileştirerek insülin üretimini ve dokuya kan şekeri alımını artırıp hem sağlıklı hem de diyabetli kişilerde kan şekerini kontrol altında tutar. (1) (2) Öyle ki 12 haftalık ginseng tüketimi kan şekerini %11, insülini %38 düşürüp; insülin duyarlılığını %33 artırır (3) ve obezite riskini de düşürür. (4) Ginsengin faydaları konusu şu şekilde özetlenebilir:
Ginseng Nasıl Tüketilir? [Özel Öneriler]
Uzmanlar daha sağlıklı bir yaşam sürebilmek adına keçiboynuzunun günlük beslenme rutinine eklenmesini önermektedirler. Sağlıklı, şifa deposu ve ideal bir besin kaynağı olan ginseng bitki halinde; toz, tablet, kapsül ve yağ formlarında bulunabilen gingeng ekstratı takviyesi halinde veya özel tarifler uygulanarak tüketilebilir. Ginseng kökü 4-6 yıllık bir yetiştirme süresinden sonra hasat edildiği için, bu sürede topraktan mümkün olan en yüksek verimi almaktadır. Ancak ginseng takviyesinin en azından %2-3 oranında ginsenosid içermesi önerilmektedir.
(Ayrıca Bakınız: Sağlıklı Beslenme Önerileri ve Sağlıklı Beslenmenin Önemi)
Uzmanlara göre dünyanın en kaliteli ginsengleri kendi anavatanında yani Güney Kore’de yetiştirilmektedir. Çünkü kızıl ginseng de olarak bilinen panax ginsenginin en etkili ginseng türü olduğu düşünülmektedir. (1) Ancak bu etkiler ginseng türüne bağlıdır. Uzmanlara göre tarım ilaçları vb. kullanılmadan üretilen ginsengler çok daha kaliteli olmaktadır ve ginsengin her açıdan pek çok faydası bulunmaktadır. Ayrıca vücudu hassas olan kişilerin (gıda alerjisi, bağırsak bozukluğu, hamileler, emzirme sürecinde olan kadınlar vb.) ginsengi daha dikkatli bir şekilde ve daha mütevazi ölçüyle kullanması önerilmektedir. En önemlisi, her besin maddesi gibi ginsengin de gereğinden fazla tüketilmesi halinde çeşitli sağlık problemleri ortaya çıkabilir.
Ginsengin tüketilmesi konusunda çeşitli özel yöntemler şunlardır:
• Ginseng kökünün çiğ yenmesi veya hafifçe buharda pişirilip yumuşatılması
• Kurutulmuş olan ginseng kökünün birkaç dakika demlenerek çay yapılması
• Ginsengin çorbalar ve kızartmalar başta çeşitli yemek tariflerine eklenmesi
• Toz, tablet, kapsül ve yağ gibi çeşitli formlardaki ginseng takviyesi alınması
(Not: Koruyucu tıp 12 haftaya kadar günde 1-2 g. çiğ ginseng kökü veya 200-400 mg. ekstraktı önerirken; çalışmalar günde 3 dozda toplamda 600-3000 mg. ekstrat kullanma eğilimindedir.)
(Ayrıca Bakınız: Sağlıklı Beslenme Önerileri ve Sağlıklı Beslenmenin Önemi)
(Ayrıca Bakınız: Tıbbi Sorumluluk Feragatnamesi)