Kronik Yorgunluk Nedir? [Belirtileri, Nedenleri ve Tedavisi]

📌 Kronik Yorgunluk Nedir (Tükenmişlik Sendromu): Bireyin normal şartlarda kariyerinden, arkadaşlıklarından veya aile içi etkileşimlerinden aldığı keyfi ve başarı duygusunu azaltan ve bireysel kimliğin kaybedildiğine inanılmasına yol açan bir çeşit zihinsel ve fiziksel tükenme durumudur. Bu aynı zamanda bir iş hayatı stresi türüdür. Tükenmişlik sendromu yaşayanlar genellikle çevrelerine verebilecekleri bir şeyleri kalmadığını hisseder, hatta sabahları yataktan kalkmaktan bile korkabilirler. Hayata karşı karamsar bakabilir, sürekli umutsuz hissedebilirler.

Kronik Yorgunluk ve Tükenmişlik Belirtileri Nelerdir?

Dinlenmeye ve düzenli istirahate rağmen geçmeyen sürekli yorgunluk, günde zinde ve dinç başlamak yerine sabah bile yorgun hissetmek, basit işleri bile bitirmekte zorlanma, bitkinlik, enerji düşüklüğü, duygusal tükenmişlik, konsantrasyon zorluğu, sersemlik, dalgınlık, günlük faaliyetleri kısıtlayacak derecede vücut ağrıları, egzersiz sonrası ağrıların 24 saat geçmesine rağmen azalmaması, huzursuzluk, özgüven kaybı, karamsarlık, değersiz hissetme, sindirim sistemi sorunları, duyarsızlaşma, kaygı, depresif ruh hali ve verimsizleşme temel belirtilerdir. Ayrıca 6 ay devam eden yorgunluğa bu semptomların bir kısmının eşlik etmesi gerekir.

Kronik Yorgunluk ve Tükenmişlik Neden Olur?

• Vücutta toksin birikimi (ağır metaller, radyasyon vb.) ve bazı ilaçların yan etkileri
• Vücutta besin eksiklikleri (özellikle B12 ve D vitaminleri, folik asit, Ca, Mg, Fe, K, Na, I)
• Sağlıksız beslenme alışkanlıkları (kan şekeri dalgalanmaları, aşırı kafein tüketimi vb.)
• Demir eksikliği anemisi, kansızlık ve gıda duyarlılığı sorunlarının vücuttaki yan etkisi
• Düzensiz ve yetersiz uyku, hatalı uyku ve uyku apnesi (uykuda solunumun durması)
• Kalitesiz ve kirli hava, oksijen düşüklüğü, zayıf dolaşım ve hareketsiz yaşam tarzı

• İnsülin direnci, diyabet, fibromiyalji, böbrek hastalığı, bağımlılıklar, kronik enfeksiyonlar
• Hormon bozuklukları (özellikle tiroit bezi ve böbrek üstü bezi hormonları ile testosteron)
• Depresyon ve yoğun stres gibi psikolojik sorunlarla aşırı düşünme gibi hatalı davranışlar
• Uzun saatler boyunca çalışmak, ölüm haberi almak ve hasta birine bakmak gibi zorluklar
• Özel hayat, kariyer, politika veya toplumsal sorunlarla ilgili sıkça üzücü haberler almak
• Eğitim ve iş dışı faaliyetlere (hobi, eğlence, sosyalleşme vb.) yeterli vakit ayırmamak

Kronik Yorgunluk ve Tükenmişlik Tedavisi Nasıl Yapılır?

✅ Kronik yorgunluğu anında gideren mucizevi bir yöntem ne yazık ki yoktur. Bu sebeple yorgunluk sebebini belirleyip onu yok etmek daha doğru bir yaklaşım olacaktır. Yapılması gereken ilk iş, biyolojik saati (sirkadiyen ritmi) dengeye sokmaktır. Bunun içinse yeterli, kaliteli ve düzenli uyku alınması gerekir. En az 6-7 saat, tercihen 22.00 ile 02.00 saatleri arasında, ses almayan karanlık bir odada ve doğru pozisyonda uyumak alınan uykunun verimini artıracaktır. (1) Ayrıca aşırı karanlık veya loş ışıkta çalışmak, sürekli gürültülü bir ortamda bulunmak, soğuk veya sıcak bir yerde çalışmak ve elektronik eşya ışığına maruz kalmak biyolojik saate zararlıdır.
(Ayrıca Bakınız: Biyolojik Saat Nedir? Ne İşe Yarar? Nasıl Sağlıklı Olur?)

✅ Oksijenli solunumda oksijensiz solunuma göre 16-19 kat daha fazla enerji üretilmekte ve oksijenli solunumun çeşitli sebeplerle sekteye uğraması kronik yorgunluğa yol açabilmektedir. Bu sebeple temiz hava almak, kademeli olarak aerobik egzersizler yapmak, kapalı ortamları havalandırmak, kreatin tüketimi; oksijenli solunumda kullanılan sitrik asit, FAD ve NAD gibi bileşenlerin takviye edilmesi, ozon terapisi ve (eğer varsa) burun tıkanıklığı ile uyku apnesi tedavisi faydalı olabilir. Bu hafife alınmamalıdır, zira oksijensizlik kansere yol açabilir. (1) (2)
(Ayrıca Bakınız: Kanser Nedir? [Belirtileri, Nedenleri, Türleri ve Tedavisi])

✅ Kronik yorgunluk yaşayan bireylerin alkol gibi uyuşturucu maddeler ile enerji içeceği ve kafein gibi uyarıcı maddelerin tüketiminden kaçınması akıllıca olacaktır zira bunlar daha ağır ve daha uzun süreli yorgunluğa yol açabilir. Ayrıca ağır metaller ve radyasyon gibi toksinler de kronik yorgunluğa yol açtığı için bunlarla ilgili testlerin ve detoks uygulamalarının yapılması gerekebilir. Şelasyon tedavisi, terlemek, aralıklı açlık (oruç), epsom tuzu banyosu, diyet (yeterli ve sağlıklı sıvı tüketimi, lif ve antioksidan tüketimi vb.) detoks yapmanın en temel yollarıdır.
(Ayrıca Bakınız: Ağır Metal Nedir? Ağır Metallerin Zararları Nelerdir?)
(Ayrıca Bakınız: Detoks Nedir? Detoks Nasıl Yapılır? Faydaları Nelerdir?)

✅ Hormon bozuklukları yorgunluğu tetikleyebildiği için hormon testi yaptırılarak (varsa) hormon seviyelerindeki anormallikler düzeltilmelidir. Özellikle tiroit yetmezliği ve tembelliği, böbrek üstü bezlerindeki kortizon üretimindeki eksiklik, eşey hormonlarındaki ve ACTH’taki anormallikler yorgunluğu tetiklemektedir. Ayrıca (eğer varsa) vücuttaki enfeksiyonlar tedavi edilmeli ve beyin sisinde olduğu gibi kitap okumak, zihni çalıştıran uygulamalar ve buzlu kova ile vücudu şoklamak gibi yöntemlerle sinir hücreleri arasındaki iletişim güçlendirilmelidir.
(Ayrıca Bakınız: Beyin Sisi Nedir? [Belirtileri, Nedenleri ve Tedavisi])

✅ Kronik yorgunluk ve tükenmişlik sendromu olan kişilerde stres ve ruh hastalıkları sıklıkla görülür. Depresyon ve anksiyete gibi ruh hastalıklarını tedavi etmek ise hastalıkla baş etmeyi kolaylaştırmaktadır. Dolayısıyla aşırı çalışma, gece çalışması, stres, bağımlılıklar gibi yorucu unsurlardan uzak durmak ile kişiyi stresle mücadelede ve mutluluğunda desteklemek kronik yorgunluk sendromu tedavisinde esastır. Ayrıca eğitim veya iş dışı faaliyetlere vakit ayırmak (hobi, eğlence, sosyalleşme, topraklama vb.) belirtileri azaltmaya yardımcıdır. (1) (2) (3) (4) (5)
(Ayrıca Bakınız: Nasıl Mutlu Olunur? [Mutlu Yaşamın Sırları])
(Ayrıca Bakınız: Ruh Sağlığı Nedir? Ruh Sağlığı Nasıl Korunur?)