Hukuk ve Adalet Arasındaki Fark [Örnekler]

Hukuk, insanların davranışlarını yönetmek için toplumların, hükümetlerin veya uluslararası kuruluşların adalet fikrine dayanarak (hukukun adaletli olması gerekir) geliştirdiği bir kurallar ve standartlar sistemini ifade ederken; adalet hakkaniyete ve ahlaka dayalı geniş bir kavramdır. Kanunlar, herkesin eylemlerini her yönüyle düzenleyen yazılı normlar iken, adalet ise evrensel olarak bilinen bir ilkedir. Her iki kavram davranışları düzenleyip toplumsal huzuru korumaya çalışır. Adalet, hukukun hedefe ulaşmak için bir araç olarak hareket ettiği ahlaki bir kavramdır.

Hukuk Nedir? Hukuk Örnekleri Nelerdir?

📌 Hukuk Nedir: Hükümetler tarafından oluşturulan ve uygulanan, yargı yetkisi altındaki tüm bireyleri çeşitli sapkın davranışlardan uzak tutarak toplumda huzuru ve düzeni koruyan yazılı kural ve düzenlemelerdir. Hukuk kuralları ülkelere göre (hatta bazı ülkelerde eyaletlere göre) farklılık göstermekle beraber, uluslararası yasalar da bulunmaktadır. Hukuk kuralları (kanunlar) uzun ve karmaşık bir süreçten geçerek hükümetler tarafından oluşturulur ve oluşturulduktan sonra devlet kurumları tarafından uygulanır ve avukatlar ile hakimler tarafından yorumlanır.

Kanunlar bir kurallar sistemidir. Kanunlar; vatandaşların, iş dünyasının ve devlet kurumlarının neler yapıp yapamayacağını belirlerler. Aslında her yasa, bir tür davranışı teşvik etmek veya caydırmak için tasarlanmıştır. Örneğin, cinayete karşı yasalar şiddeti caydırmaya ve insanları anlaşmazlıklarını daha barışçıl bir şekilde çözmeye teşvik etmeye hizmet eder. Hukuk kuralları (genellikle) adaleti tesis etmek fikrine dayandığı için hukuk kurallarının adil bir şekilde (yani başka bir ifadeyle ayrımcılık yapılmadan) uygulanması ve yorumlanması gerekmektedir.

Adalet Nedir? Adalet Örnekleri Nelerdir?

📌 Adalet Nedir: Doğruluğa, bütünlüğe, hakların eşitliğine, nezakete, haysiyete, etiğe ve ahlaka dayalı geniş anlamlı ve soyut bir kavramdır. Kanunlar önünde (hukukta) ise insanlara hukuk kurallarının sınıf, kast veya inançtan bağımsız olarak uygulanmasıdır. Ancak adalet mülkün temelidir ve hukuk sistemine güven için gereklidir. Adalet duygusu evrensel olsa da evrensel adalet anlayışı yoktur. Mesela bazı insanlar katiller için ölüm cezası veren yasaların adil olduğuna, diğerleri ise bu tür bir cezanın adaletsiz olduğuna inanmaktadır. Örneğin kölelik pek çok kişiye göre adaletsiz olsa da eskiden tamamen yasaldı, hatta kanunla korunuyordu.

Kanunlar örümcek ağları gibidir: zayıflar ağa yakalanır, güçlüler ağı delip geçer.

Balzac, Ünlü Yazar

Hukuk ve Adalet Arasındaki Farklar Nelerdir?

✅ Hukuk (kanunlar) vatandaşların eylemlerini düzenlemek ve kontrol etmek için hükumetler tarafından oluşturulmuş mevcut ve somut bir dizi yazılı düzenlemeler iken; adalet evrensel olarak kabul edilmiş bir kavram değildir ve yorumlara tabidir. Yani ortak bir adalet anlayışı ve bu konuda başvurulacak özgün bir metin yoktur. Bu sebeple adalet gözleri bağlı bir kadın olarak tasvir edilip hukukun ayrım yapılmadan uygulanmasını esas alır. Yani hukuk toplumun selameti için yapılırken, adalet ise insan davranışının doğasında bulunan değerlere dayanır.

✅ Kanunların içeriği ve kanunların oluşturulma süreçleri ülkeden ülkeye farklılık gösterebilir. Örneğin, demokratik ülkelerde yasalar uzun bir tartışmanın hatta daha da uzun bir kontrol ve denge sürecinin ardından kabul edilir (veya bazı durumlarda halk tarafından referandumla da oylanabilir). Yani hukuk insan eliyle yaratılırken adalet duygusu insan doğasındaki bazı değer ve ilkelere dayanır. Bu özelliğiyle adalet, evrensel etik ve ahlaki standartları birleştiren geniş bir kavramdır. Hukuk bölgelere göre farklılık gösterse de adalet her yerde aşağı yukarı tutarlıdır.