Vergiden Kaçınma Nedir? Yolları Nelerdir?

📌 Vergiden Kaçınma Nedir: Vergi mükelleflerinin kanunlara aykırı davranmadan vergileri bir takım yasal yöntemleri kullanarak azaltmaya çalışmasıdır. Vergiden kaçınma doğrudan vergiyi doğuran sebeplerin meydana gelmesini önleyerek veya yine kanunlara aykırı olmadan vergi kanunlarındaki boşluklardan faydalanarak vergileri azaltma şeklinde yapılmaktadır. Ayrıca hem bireysel hem de kurumsal vergi mükellefleri vergi masraflarını düşürmek için vergiden kaçınma yöntemlerini kullanabilirler. Vergiden kaçınma isteğinin yaygın sebepleri şunlardır:

• Vergi mevzuatının çok detaylı ve çeşitli olması, vergi oranlarının yüksek olması
• Yüksek gelire sahip kişilerin daha düşük vergi vermesi ve bunun özendirici etkisi
• Vergi & kayıt dışı sektör denetiminin etkince yapılmaması ve kayıt dışı ekonomi
• Dolaylı vergilerin dolaysız vergilere göre fazla olması, ülkedeki yapısal düzensizlikler
• Vergi cenneti ülkeler ve sistemlerin varlığı ile risk olmadan uyum sağlayamama olasılığı
• Vergi kaçıran rakip mükellefler karşısında rekabet şansının devam ettirilme gerekliliği

Vergiden Kaçınmanın Ekonomiye Etkileri Nelerdir?

Devletler vergiden kaçınma mevduatlarını vergi mükelleflerini belirli davranışlara teşvik etme amacıyla kullanır. Ayrıca devletler çıkartılan mevzuatlar çerçevesinde hangi kalemlerin vergiden kaçınmak için için kullanılacağını da belirtir. Bu sebeple devletler ekonomiyi dizayn ederken söz konusu hususları dikkate alıcı tedbirleri zaten göz önünde bulundurmaktadır. Bunun bir sonucu olarak da vergiden kaçınmanın genellikle ekonomik hayata ciddi bir etkisi bulunmamalıdır. Fakat bunun suiistimal edilmesi halinde halkın üstündeki vergi yükü artıp alım gücü düşebilir.
(Ayrıca Bakınız: Alım Gücü Nedir? [Hesaplama, Arttırma…])

Vergiden Kaçınma Örnekleri Nelerdir?

Ortalama bir ekonomik sistemde servet miktarı ve kazanç miktarı arttıkça ödenmesi gereken verginin genellikle artmasına rağmen zenginlerin ve büyük şirketlerin daha çok az oranlarda vergi ödediğini biliyor muydunuz? Örneğin bu yazının kaleme alındığı dönemde Türkiye’de gelir vergisi (evet sadece gelir vergisi) oranları 14.800 liraya kadar %15’ten başlamakta ve 120.000 liranın üstü için %35’e kadar çıkabilmektedir. Fakat burada elbette ki oranların ve limitlerin dönemlere ve ülkelere göre farklılıklar gösterebileceği kesinlikle unutulmamalıdır.

Örneğin belli dönemlerde devletlerin paylaştığı “en zengin insanlar ve verdikleri vergi oranları” temalı listelere bakıldığı taktirde zengin insanların verdikleri vergi oranlarının değil yüzdelik, bindelik oranlarla ifade edildiğini yani %1’i dahi zor bulduğu görülebilir. Araştırıldığı taktirde sadece belli başlı ülkelerde değil, gelişmiş ülkeler de dahil olmak üzere pek çok yerde daha çok servete ve gelire sahip olan bireylerin olması gerekenin tam aksine daha az vergi ödediği görülecektir. Neden bazı zengin isimler verdikleri vergilerin açıklanmasını istemiyorlar?

Kanunlar örümcek ağları gibidir: zayıflar ağa yakalanır, güçlüler ağı delip geçer.

Balzac, Ünlü Yazar

Daha Az Vergi Ödemenin Yasal Yolları Nelerdir?

✅ İşletmeler hizmet verdikleri veya kişiler ikamet ettikleri ülkelerin haricinde, özellikle vergi cenneti olarak bilinen ülkelerdeki offshore (deniz aşırı finans merkezi) bankalarında hesap açtırabilir ve hatta ticaretin bir bölümünü bu yolla yaparak dahi önemli bir vergi yükünden kaçınabilir. Bu sayede yalnızca offshore bankaların transfer ücretleri gibi minimal ücretler ödenir. Bu bankaların gizlilik ve düşük faiz oranları gibi ek avantajları da bulunmaktadır.
(Ayrıca Bakınız: OffShore Nedir? [Avantajları, Farkı…])

✅ Devletler özellikle ekonomik kriz ve doğal afetler gibi anormal durumlarda ekonominin sırtındaki yükü hafifletmek ve yaraları sarmak için belirli davranışları teşvik etmekte ve bunun karşılığında yasal vergi indirimleri sunmaktadır. Bu tarz dönemlerde sunulan muafiyetlerden, istisnalardan ve özel teşviklerden faydalanmak (29 yaş altı girişimci istinası, %50 kurumlar vergisi istisnası, vergi borcu yapılandırmaları ve afları gibi) daha az vergi ödemenin yasal yolları arasındadır. Sponsorluk harcamaları yapmak ve burs vermek de benzer bir kapsamdadır.
(Ayrıca Bakınız: Devlet Teşviki Nedir? Devlet Teşviki Nasıl Alınır?)

✅ Serbest bölge, teknokent vb. gibi alanlarda şirket kurmak, demirbaş satış kârlarının fona aktarılması, nakit sermaye artırımı yapmak, kâr-zarar hesaplamalarının yapılacağı dönemlerde satışların bekletilmesini sağlamak, duran varlıklar için azalan bakiyeler yöntemiyle amortisman uygulamasından yararlanmak, önceki yıllardaki giderlere ait katma değer vergileri için indirim hakları kullanmak, şirket birleşmeleri ve satın almalar yapma imkanı, tahsil edilemeyen alacakların vergisini ödememe imkanı, vergi ertelemesi yöntemleri ve şüpheli alacaklara karşılık ayırmak gibi işlemler de popüler vergiden kaçınma yöntemleri arasında yer almaktadır.

✅ Kazanılan gelirin ilk başta kanuna uygun bir şekilde masraflara harcanması (çalışan maaşları, iş için gerekli giderler, ofis malzemeleri vs.), kalan paranın büyük bir bölümünün ise masraf olarak tekrardan işe yatırılması bir diğer yöntemdir. Bu sayede hem vergi yüklerinden legal olarak kaçınılabilmekte hem de para işe yatırıldığı için işler büyütülebilmektedir. Çeşitli finansal kiralama (leashing) anlaşmaları yapmak ve alınan taşıt vb. kıymetli eşyaların şirketin üzerine kaydettirilmesi benzer bir kapsamdadır. Elbette ki başka yöntemler de mevcuttur.
(Ayrıca Bakınız: En Kolay Nasıl Para Kazanılır? [Rehber])

Sözün Özü: “Çalışanlar kazanır, vergi öder ve geri kalan ile yaşamaya çalışır. Bir şirket veya zengin ise kazanır, harcayabileceği kadar harcar ve geri kalan üzerinden vergi öder. Bu şirketlerin ve zenginlerin kullandığı en büyük yasal vergi boşluklarından birisidir.”