Kaldıraçlı İşlem Nedir? Nasıl Yapılır?
Kaldıraçlı işlem nedir, kaldıraçlı işlemin avantajları ve dezavantajları nelerdir, kaldıraçlı işlemlerde kâr & zarar hesaplama nasıl yapılır, kaldıraçlı işlem nasıl yapılır ve ideal kaldıraç oranı nedir gibi soruların cevapları işte bu yazıda!
📌 Kaldıraçlı İşlem Nedir: Finansal piyasalarda teminat olarak gösterilen paradan daha yüksek hacimlerde işlem yapmaya olanak sağlayan bir sistemdir. Kaldıraçlı piyasalarda, belirlenen kaldıraç oranı kadar katta para ile işlem yapılabilmektedir. Örneğin 500₺’lik bir bakiye teminat gösterilerek 5x kaldıraç ile 2500₺’lik bir işlem yapılabilir. Kaldıraç, varlıkları finanse etmek için kullanılan borç miktarını ifade etmektedir. Kaldıraç sistemi finansal piyasaların en popüler ve en cezbedici özelliklerinden birisi olmakla beraber kullanımı profesyonellik gerektirmektedir.
Bana bir dayanak noktası ve yeterli uzunlukta bir kaldıraç verin dünyayı yerinden oynatayım.
Arşimet, Ünlü Bilim İnsanı
(Ayrıca Bakınız: Yatırım Nedir? Nasıl Yapılır? [Rehber])
Kaldıraçlı İşlemlerde Kâr ve Zarar Hesabı Nasıl Yapılır?
Kaldıraçlı işlemlerde kâr ve zarar hesabı yapılırken kullanılan temel formüller şunlardır:
• İşlem Hacmi = Teminat Miktarı * Kaldıraç Oranı
• Kaldıraç Oranı = Pozisyon Büyüklüğü / Teminat Tutarı
• Gerekli Marjin = İşlem Yapılacak Miktar * Kaldıraç Oranı
• Kâr & Zarar Miktarı = (Kapanış Fiyatı – Açılış Fiyatı) / Kaldıraç Oranı
Örneğin 1:10’luk kaldıraç ile 1250₺’lik altın yatırımı yapan bir yatırımcı, gün sonunda altın fiyatının %1 oranında yükselmesi yani 1262,5₺ olması sonucunda 12,5₺ kâr etmesi gerekirken kaldıraç sayesinde 10 kat yani 125₺ kâr eder. Benzer bir şekilde 1:10’luk kaldıraç ile 1250₺’lik altın yatırımı yapan bir yatırımcı, gün sonunda altın fiyatının %1 oranında düşmesi yani 1237,5₺ olması sonucunda 12,5₺ zarar etmesi gerekirken kaldıraç sayesinde 10 kat yani 125₺ zarar eder. Yani kaldıraç kullanımı peşinatı düşürürken kâr ve zarar potansiyelini arttırmaktadır.
Kaldıraç | İşlem Yapılacak Miktar | Gerekli Peşinat |
---|---|---|
1:1 | 100.000 ₺ | 100.000 ₺ |
1:2 | 100.000 ₺ | 50.000 ₺ |
1:50 | 100.000 ₺ | 2.000 ₺ |
1:100 | 100.000 ₺ | 1.000 ₺ |
1:200 | 100.000 ₺ | 500 ₺ |
1:400 | 100.000 ₺ | 250 ₺ |
Kaldıraçlı Alım Satım İşlemleri Nasıl Yapılır?
Kaldıraçlı işlem emri borsaların ve yatırım işlem platformlarının işlem opsiyonlarından bir tanesidir. Yatırımcılar tarafından, borsalar veya işlem platformları üzerinden belli bir teminat ve kaldıraç oranı belirlenerek kaldıraçlı işlem emri verilebilir. Yatırımcılar kaldıraçlı işlemlerin etkinliğini stop loss gibi farklı işlem opsiyonları ile birleştirilerek daha da artırabilirler. Ancak kaldıraçlı işlem emri kullanılmadan önce piyasa ve yatırım aracının fiyatlarındaki değişim dikkatlice takip edilmeli ve iyice düşünülerek mantıklı bir kaldıraç oranı belirlenmelidir. Ayrıca uzmanlar özellikle kaldıraçlı işlemlerde stop loss kullanılmasını önermektedirler.
(Ayrıca Bakınız: Stop Loss Nedir? Nasıl Yapılır?)
Kaldıraç Kullanımında Nelere Dikkat Edilmelidir?
✅ Uzmanlar kaldıraç işlemlerinin yeterince deneyime sahip olduktan sonra kullanılmasını önermektedirler. Ayrıca geleceği öngörebilmek, siyasi ve ekonomik şartları analiz edebilmek ve piyasayı başarılı bir şekilde yorumlayabilmek doğru adımları atabilmek konusunda son derece büyük önem taşımaktadır. Nitekim gözden kaçırılacak ufak bir ayrıntı bile yatırımın kötü bir şekilde sonuçlanmasına sebep olabilir. Ayrıca kayıplarda işlemi açık tutmak için ek para talep edilebilmekte ve bu durumun da farklı konularda çeşitli dezavantajları olabilmektedir.
✅ Kaldıraçlı işlemlerde ideal kaldıraç oranının bulunması, piyasaya doğru noktada girilip doğru noktada çıkılması ve mantıklı stratejilerin izlenmesi önem taşımaktadır. Yüksek kazanç hırsına kapılmamak, sınırlı sermaye ile işlem kademeli olarak girmek, her şartta iradeye hakim olmak, soğukkanlılığı koruyarak mantıklı kararlar vermek, risk yönetimi yapmak ve gerekirse bir uzmandan yardım almak akıllıca olacaktır. Ayrıca bu konuda yeterli deneyime sahip olmayan kişilerin tecrübe kazanana kadar küçük oranlarda ve düşük sıklıkla kaldıraç kullanmaları ve demo hesaplarda pratik yapmaları önerilir. En önemlisi kaldıraç aklı meşgul etmemelidir.
✅ Kaldıraç oranı büyüdükçe her ne kadar pozisyon büyüklüğünün artması gibi avantajlar elde edilse de kazanma imkanı kadar kaybetme riskinin olduğu da unutulmamalıdır. Zira borsa sıfır toplamlı bir oyundur, bir el kazanırken öbür el kaybeder! Kaldıraçlı işlemlerde riskleri azaltıp kayıpların harcamaları aşmasını engellemenin en popüler yolu stop-loss kullanmaktır. Stop loss (zarar durdurma emri) sayesinde yatırım aracının belirli bir fiyata ulaştığında, fiyat uyarısı verilmesi veya yatırım aracının satılarak kayıpların belli bir ölçüde tutulması sağlanmaktadır.
(Ayrıca Bakınız: Stop Loss Nedir? Nasıl Yapılır?)
Kaldıraç Kullanımında Sıkça Yapılan Hatalar Nelerdir?
• Başarısız risk yönetimi, kaldıracı tecrübe kazanmadan veya yardım almadan kullanmak
• Teknik analiz yapmamak, kurallara aykırı davranmak ve likidite (liq) olana kadar beklemek
• Hislerle hareket etmek, hırsa kapılıp veya gaza gelip yüksek oranlarda kaldıraç kullanmak
• Piyasaya kademeli olarak girmek yerine bütün sermayeyi tek bir seferde (all-in) yatırmak
• Çapraz marjin işleme girmek, pumplara katılıp longlamak ve dumplara katılıp shortlamak
• Son hedefe geldikten sonra işlem longdaysa short denemek, işlem shortsa longa çevirmek
• Aceleci ve sabırsız olmak, bir işlemden çıkıp daha sonra tekrardan hemen işleme girmek
(Ayrıca Bakınız: En Kolay Nasıl Para Kazanılır? [Rehber])