Beyin Göçünün Sebepleri, Sonuçları ve Önleme Yolları

📌 Beyin Göçü Nedir: Yetiştirilmesi için büyük kaynak harcanan ve ciddi emek verilen vasıflı insan gücünün daha gelişmiş bir ülkeye göç etmesidir. Yetişmiş insan gücü hareketi olarak da değerlendirilen beyin göçü, özünde gelişmiş ülkelere yönelik bir kaynak aktarımıdır. Örneğin İkinci Dünya Savaşı başlamadan önce Einstein başta nice bilim insanı ve düşünür Almanya’dan ABD’ye beyin göçü yaparak oranın farklı alanlarda ilerlemesine önemli katkı sağlamışlardır. Bu sebeple OECD ülkelerinin tamamı yabancı beyin göçünü kolaylaştırıcı politikalar yürütürler.

Beyin Göçünün Sebepleri Nelerdir?

• Çekici Nedenler: Bireyler nezdinde beyin göçünü çekici kılan olumlu sebeplerdir. Daha kaliteli bir yaşam sürme arzusu, daha yüksek bir maaşa kavuşarak ekonomik anlamda refaha ulaşma arzusu, daha iyi şartlarda çalışma beklentisi, mesleğinde daha hızlı yükselme imkanı, daha fazla tatil yapma imkanı, küresel standartlarda prestijli bir eğitim alma arzusu, yerinde yabancı dil öğrenme imkanı ve farklı şehirlerin cazibesine kapılmak bunlara örnek verilebilir.

• İtici Nedenler: Bireyleri gelişmemiş ülkelerden gelişmiş ülkelere iten olumsuz sebeplerdir. Ülkedeki düşük gelişmişlik oranı, yüksek işsizlik ve enflasyon oranları, hatalı maaş politikaları (örneğin nitelikli kişilerin düşük ücretlerle çalıştırılması), vergilerin sürekli artması, primlerin ve sosyal güvencenin az olması, milli güvenlik sorunları (mesela savaş tehdidi), siyasi istikrarsızlık, etnik ayrımcılık, iş yerlerinde mobbing (baskı) ve neopotizm (torpil) uygulamalarının artması, gelecek kaygısı, eğitim sistemindeki çarpıklıklar, fırsat eşitliğinin olmaması; bilime, sanata ve teknolojiye gereken önemin verilmemesi; fikir üretmenin para etmemesi, yeni araştırmalar ve buluşların yeterince desteklenmemesi, yöneticilerin niteliksiz olması bunlara örnek verilebilir.

Beyin Göçünün Sonuçları Nelerdir?

1- Beyin Göçünün Göç Veren Ülkelere Etkileri

• Ülkelerin eğitime ayırdığı kaynağın geri dönüş oranı düşer ve hatta üreten kesim kaybolur.
• Alanında uzman kişilerin sayısı azaldığından iş dünyası yetişmiş insan ihtiyacını karşılayamaz.
• Bilimsel, teknolojik ve kültürel çalışmalar sekteye uğradığı için ülkelerin kalkınması yavaşlar.
• İşsizlik oranları düşse de kalite düşüşünden dolayı ülkeler ekonomik açıdan zarara uğrarlar.
• Yabancı rakiplere ve hatta düşman ülkelere bilgi, bilim ve teknoloji transferine neden olur.
• Göç veren ülkelerde zaten yetersiz olan imkanlar üstüne bir ülkeyi geliştirip kalkındırabilecek yetişmiş insan gücünün kalıcı bir şekilde kaybedilmesi, ülkeler için göçün en ağır maliyetidir.

2- Beyin Göçünün Göç Alan Ülkelere Etkileri

• Gelişmiş ülkeler, diğer ülkelerin donanımlı bireylerini en kolay yoldan kendilerine çekerler.
• Nitelikli insan gücü ile bilgi hazinesinin göç etmesi, gelişmiş ülkelerdeki mevcut ekonomik kalkınmayı daha da hızlandırarak bilim, teknoloji ve sanat gibi alanlarda ilerlemeyi destekler.
• Girişimcilik sektörü genişlediği ve sektörlerde rekabet arttığı için yüksek standartlar teşvik edilir, teknolojik anlamda ihracat fırsatları doğar ve çalışanlar için rekabetçi ücretler sağlanır.
• Küresel bilgi akışı sağlandığı ve göçmenler kültürel çeşitlilik getirdiği için yaratıcılık da artar.
• Bireyler aradıkları imkanları buldukları için yüksek motivasyon ile büyük başarılar gösterirler.

Beyin Göçü Nasıl Önlenir?

✅ Yatırımlar teşvik edilerek iş olanakları artırılmalı ve ülkenin ekonomik gücü artırılmalıdır.
✅ Araştırmacılara ve akademisyenlere kaliteli eğitim ve araştırma imkanları sağlanmalıdır.
✅ Uluslararası düzeydeki işbirliği arttırılarak küresel çapta bilgi transferi teşvik edilmelidir.
✅ İstikrar, fırsat eşitliği ve iyileştirilmiş çalışma şartları için yeni politikalar geliştirilmelidir.
✅ Vergi politikaları yeni yatırımları ve girişimciliği teşvik edecek şekilde güncellenmelidir.
✅ Sağlık hizmetleri ve kültürel etkinlikler gibi yaşam kalitesi alt yapıları güçlendirilmelidir.
✅ Yetenekli bireyleri çekip ülkede tutmak için eğitim desteği ve mali teşvikler verilmelidir.
✅ Beyin göçünü teşvik etmek adına göçmenlere yönelik uyum politikaları geliştirilmelidir.
(Ayrıca Bakınız: Yurt Dışına Nasıl Çıkılır? Yurt Dışına Çıkmak İçin Neler Gerekir?)