Öz Geçmiş (CV) Nedir? Öz Geçmiş Nasıl Hazırlanır?

📌 Öz Geçmiş (CV) Nedir: Bir insanın hayatını, yeteneklerini, iş yapma gücünü, tecrübelerini ve kişisel bilgilerini ortaya koyan bir belgedir. Başka bir ifadeyle insanın o güne kadar elde ettiği becerilerin özeti olan öz geçmişler genellikle iş başvuruları ve eğitim programlarına başvurular ile profesyonel fırsatlar için kullanılmaktadır. İyi bir öz geçmiş hazırlamak, kişinin potansiyelini ve işverenlere ne tür bir değer katabileceğini açıkça göstermesini sağladığı için potansiyel işverenlerin ve karar vericilerin ilgisini çekme konusunda oldukça önemli bir rol oynamaktadır.

İyi Bir Özgeçmiş (CV) Nasıl Hazırlanır?

1- Kişisel Bilgiler ve İletişim

Kişisel bilgiler bölümü; ad, soyad, unvan (öğrenci, doktor, yazılım mühendisi vb.), adres ve iletişim bilgileri (telefon numarası, e-posta adresi vb.) gibi ayrıntıları içerir. Ad, soyad, adres ve telefonun en üste ortalanarak büyük ve belirgin bir şekilde yazılması tavsiye edilir ancak bu bölüme başlık koymak (örneğin Adı: Ferit, Soyadı: Kaya) önerilmez. Verilen telefon numarasının iş saatleri içerisinde ulaşılabilir olması güvenilirlik sağlamak açısından kritik önemdedir. Ayrıca işverenler adayların sosyal medya profil ve paylaşımlarını da inceledikleri için bunlar katılınan aktiviteler ve iş dünyasına dair ilgi alanlarıyla zenginleştirilip kariyer avantajına dönüştürülebilir.

2- Hakkımda veya Özet

Hakkımda (özet) bölümü; potansiyel işverenlere veya diğer insanlara kim olunduğunu, sahip olunan becerileri ve deneyimleri kısaca anlatan bir özet sunar. Yani bu bölüm kendini tanıtarak potansiyel değerini göstermenin bir aracı olarak kullanılır. Bu bölümde temel bilgiler ve kritik noktalar net ve anlaşılır şekilde ifade edilmeli, iş odaklı olunmalı, kişisel özellikler vurgulanmalı, başarımlara yer verilmeli, kendini diğer adaylardan ayıran özelliklere değinilerek değer katma vurgusu yapılmalı; pozitif, profesyonel ve net dil kullanılıp okuyucuların olumlu bir ilk izlenim edinmeleri sağlanmalıdır. Ancak bu esnada yalan ve gereksiz içeriklerden uzak durulmalıdır.
(Ayrıca Bakınız: Etkili Bir İlk İzlenim Nasıl Bırakılır?)

3- İş Deneyimi

İş deneyimi bölümü; önceden çalışılan iş yerlerinin adları, pozisyonlar, o işte çalışılan tarih aralığı, sorumluluklar ve başarılar gibi iş deneyimlerini detaylandırır. Ama öz geçmiş kronolojik yapıda olduğu için işler son iş ilk sırada olacak şekilde ters kronolojik sırayla listelenmelidir. Bu bölümde ilgili iş yerlerindeki başarılardan bahsetmek ve işverene katılan değeri vurgulamak için örnekler veya niceliksel veriler eklemek isabetli olacaktır. Burada o güne çalışılan tüm işleri sıralamak gerekmez ancak başvurulan işle ilgili becerileri kazandıranlar mutlaka yazılmalıdır.

4- Eğitim Bilgileri

Eğitim bilgileri bölümü; okunan okulların isimleri, derece veya diploma türleri, mezuniyet tarihleri ve (varsa) not ortalaması gibi eğitim geçmişini içerir. Tıpkı iş deneyimi bölümünde olduğu gibi burada da eğitim hayatının en son okulun ilk sırada olacak şekilde ters kronolojik sırayla listelenmesi gerekir. Okunan üniversiteler, meslek okullar, katılınan çıraklık eğitimleri ve buralarda elde edilen önemli başarımlar (yarışma derecesi gibi) dahil edilmelidir. En önemlisi mezun olunmamışsa öz geçmiş ve ön yazıda mezun olunacak tarih muhakkak belirtilmelidir.

5- Beceriler ve Yabancı Diller

Yetenek ve beceriler bölümü; kişinin sahip olduğu yetkinlikleri içeren bir bölümdür. Burada teknik yetenekler, yabancı diller, iletişim becerileri, problem çözme yetenekleri, proje yönetimi, şoförlük (ehliyet), liderlik, takım çalışması, sosyal medya, dijital pazarlama, müşteri ilişkileri ve organizasyon gibi yeteneklerin yanı sıra bilgi sahibi olunan alanlar bilgi ve uzmanlık düzeyleri ile belirtilmelidir. Ayrıca başvurulan iş yabancı dil bilmeyi gerektiriyorsa öz geçmişte mutlaka bir yabancı dil bölümü bulunmalıdır. Örneğin eklenen yabancı dille alakalı konuşma, yazma, dinleme ve okuma yetenekleri için başlangıç, orta seviye, ileri düzey gibi seviyeler eklenmelidir.

6- Referanslar

Referanslar, iş dünyasında bir kişinin mesleki yeteneklerine ilişkin kefil olup işe alım sürecinde önerebilecek deneyimli kişilerden aldığı tavsiye mektuplarıdır. Referanslar; işe alım sürecinde adayın yetenekleri, karakteri ve geçmiş performansı hakkında işverenlere bilgi sağlamak için kullanılır. Öz geçmişte 2 ila 4 profesyonel referansın (bunlar aile veya arkadaş olmayan kişiler olmalıdır) adları, yakınlığı, adresi ve iletişim bilgilerinin yer alması faydalı olacaktır. Öz geçmişte kullanılabilecek en iyi referanslar iş yerindeki müdür veya dersinde iyi olunan bir üniversite profesörüdür. Ancak bu kişilerin referans olarak kullanıldıklarından mutlaka haberleri olmalıdır.

7- İlgi Alanları ve Hobiler

İlgi alanları ve hobiler bölümü; kişinin kişisel olarak ilgilendiği profesyonel olmayan alanları belirtir. Hobiler ve iş hayatı dışındaki uğraşlar önemsiz bir detay olarak görülmemelidir, zira değişik alanlardaki insani ilişkiler beceriler kişiyi daha insana dönük ve çok yönlü bir aday olarak gösterecektir. Ancak bunlar ‘seyahat etmek’, ‘kitap okumak’ ya da ‘hareketli ortamlarda bulunmak’ gibi kişinin hakkında hiçbir ipucu vermediği için anlam taşımayan şekilde değil; ‘üç yıl futbol takımının kaptanlığını yaptı’ ve ‘gitar çalar’ gibi daha somut şekilde belirtilmelidir. Ayrıca (eğer varsa) meslekle ilgili yayınlar, üye olunan dernek ve kuruluşlar da belirtilmelidir.

CV Hazırlanırken Nelere Dikkat Edilmelidir?

✅ Düzen ve Tasarım: Öz geçmişin düzeni sade ve profesyonel olmalıdır. Bu sebeple temiz, okunabilir ve ideal boyutta bir yazı tipi seçilmeli; gereken yerlerde başlık, alt başlık, paragraf ve listelemeler gibi yerine uygun bölüm düzenlemeleri kullanılmalı, CV’deki bölümlerin tümü belirli bir biçim taşımak suretiyle (başlıkların aynı hizada olması vb.) öz geçmişin görsel olarak düzenli görünmesi sağlanmalıdır. Ayrıca görsel hatalar kadar dil bilgisi ve yazım hatalarının da içerikte kirliliğe ve ayrıca detaylara dikkat eksikliğine işaret ettiği göz ardı edilmemelidir.

✅ Uygun Uzunluk: İyi bir öz geçmiş; başvurulan iş için en uygun, en etkileyici ve önemli kariyer adımlarını vurgular. Aşırı kalabalık ve uzun bir öz geçmiş, mülakata çağrılmak yerine elenmeye yol açabilir çünkü insan kaynakları yöneticilerinin hepsini inceleyecek kadar zamanı olmayabilir. 🙂 İdeal CV uzunluğu genellikle 1-2 sayfa arası olmakla beraber; özellikle yeni mezunlar için özgeçmişin 1 sayfayı geçmemesi önerilir. Benzer şekilde aynı yıla çok fazla proje, sertifika vb. yazmak, onların değersiz olduğu veya işten kaytarıldığı olarak da yorumlanabilir.

✅ Üslup ve Okunabilirlik: Özgeçmiş hazırlanırken daha açıklayıcı ve etkileyici olan etkin filler (kullandı, üç katına çıkardı, planladı ve kurdu gibi) kullanılmalı, birinci tekil şahıs kullanımından kaçınılmalı, içeriğin kısa ve öz olması için sıfatlar ve güçlü fiiller kullanılmalı, cümle yapısının düzgün olmasına ve imla hatalarının bulunmamasına özen gösterilmeli, mevcut iş deneyimleri belirtilirken geçmiş zaman kullanılmalı, bilinmeyen kısaltmalar kullanılmamalı (okul topluluk adları vb.) ve (varsa) önceki işten ayrılma sebebi ya da maaş beklentisi asla yazılmamalıdır.

✅ İçerik: Öz geçmişe iyi bir ön yazı ile başlamak ve ön yazıda ‘bu iş için neden ben en doğru insanım’ sorusuna net bir yanıt verdiğinden emin olmak, ön yazıda cesur ve iddialı olup iyi bir ilk izlenim bırakmak, yanlış veya abartılı bilgi vermemek şartıyla kendini mümkün olabilecek en iyi şekilde sunmak yani kendi reklamını yapmak ve gayri ciddi bir fotoğraf veya e-posta adresi kullanmamak mülakata çağrılma şansınızı arttırmayı sağlayacaktır. Ayrıca yeni mezun bireyler özgeçmişlerinde tecrübe kısmının eksik kalmaması için üniversitede üstlenilen görevleri, üye oldukları kulüplerde yaptıklarını ve sosyal sorumluluk çalışmalarını özgeçmişine aktarabilirler.

✅ Güncellik: Öğrenciler mezuniyeti beklemeden özgeçmişi oluşturarak başvuru yapmaya başlamalıdır ama zaman içerisinde özgeçmişteki bilgiler değişiklik oldukça güncellenmelidir. Özellikle uzun süreli deneyim sahibi olanlar başvurdukları iş ile alakası olmayan bilgileri, artık geçerliliğini yitiren eğitimleri, yenilemedikleri sertifikaları ve kariyerlerinin ilk yıllarında yer alan tecrübelerine ait detayları silebilirler. CV’yi güncel tutma konusunda en verimli tekniklerden birisi ayıklama, düzenleme, temizleme, süreklilik ve disiplin adımlarından oluşan 5S tekniğidir.

✅ Kontrol ve Özelleştirme: Öz geçmiş hazırlamak; dikkatli düşünce, düzenleme ve özen gerektiren bir süreçtir. Her aday farklı olduğu için öz geçmişler de farklılık gösterebilir. Önemli olan, en önemli ve ilgili bilgileri net ve etkili bir şekilde sunmaktır. Öz geçmiş hazırlandıktan sonra, imaj kaybı yaşamamak için yanlışları düzeltmek adına mutlaka seslice okunup kontrol edilmeli (sesli okuma mevcut hataları daha kolay bir şekilde görmeyi sağlar) ve başkalarının okuyup kontrol etmesi sağlanmalıdır. En önemlisi de başvurulan pozisyona veya sektöre uygun olarak öz geçmiş özelleştirilmeli, yani işle ilgili deneyim ve beceriler öne çıkarılmalıdır.