Çin Tuzu Nedir? Nerelerde Kullanılır? Zararları Nelerdir? [MSG]

📌 Çin Tuzu Nedir (MSG): Glutamik asit olarak bilinen bir aminoasidin sodyum tuzu formudur. Açılımı monosodyum glutamat ve kısaltması MSG olan bu madde daha çok Çin lokantalarında kullanıldığı için Çin tuzu olarak anılan bir gıda katkı maddesidir. Çin tuzu; Tokyo Üniversitesi profesörlerinden Kikunae Ikeda tarafından bazı besinlere ait hiçbir tat kategorisine (tatlı, tuzlu, acı ve ekşi) girmeyen farklı bir tadın fark edilmesi sonucunda keşfedilmiştir. Öyle ki Çin tuzu kendine özgü farklı bir tada sahip olması sebebiyle beşinci tat olarak da bilinmektedir.

Çin Tuzu Nerelerde Kullanılır?

Dünyada kullanımına izin verilen pek çok yerinde pek çok ürün grubunda özellikle afiyetle yenen, görünüşte görsel şölen abidelerini andıran ancak içerikleri tartışılan ürünlerde MSG’nin varlığına rastlamak mümkündür. Monosodyum glutamat bozulmaları önlemek ve raf ömrünü uzatmak gibi amaçlarla da kullanılsa da, artık lokantalar ve yemek firmaları da malzemelerin kendilerine has aromalarını arttırarak ürünleri lezzet bombası haline getirmek amacıyla kullanabilmektedir. Çin tuzu kullanımının en yaygın olduğu ürünler ve gıdalar şunlardır:

• İşlenmiş Et Ürünleri: Hamburger, sosis, sucuk, salam, hazır köfte…
• Lezzet Vericiler: Et ve tavuk su tabletleri, köfte harçları, kremalar, hazır soslar…
• Hazır Gıdalar: Hazır çorbalar, cipsler, dondurmalar, abur cuburlar, sakızlar ve hatta kuru yemişler, paketlenmiş ekmekler, katı yağlar ve hatta bebek mamaları ile hazır protein tozları…
• Hazır Yemekler: Kızartmalar, ızgaralar, kebaplar, dönerler… (Genelleme yapılmamalıdır!)

Çin Tuzu Bağımlılık Yapar Mı?

Çin tuzunun en önemli özelliği sentetik olarak eklendiği yiyeceklerin beyin tarafından daha lezzeti algılanmasını sağlamasıdır. Örneğin tuzlu yiyeceklerin daha tuzlu ve tatlı yiyeceklerin daha tatlı algılanmasını sağlar, yani iştah arttırıcı niteliktedir. Adeta beynin ilgili bölümünü hacklemektedir. 🙂 Dolayısıyla doyma hissini baskılayarak tüketim çılgınlığına sebep olacak kadar bağımlılık yapabilmektedir. Bu sebeple hazır gıda sektörünün favori çeşnisidir. Zira bağımlılıklar artık alkol, sigara ve teknoloji bağımlılığından çok geniş bir alanı kapsamaktadır.
(Ayrıca Bakınız: Bağımlılıkların Gerçek Sebebi: Ödül Eksikliği)

Çin Tuzunun Zararları Nelerdir?

✅ MSG beden ve özellikle sinir sistemi için toksik bir madde olması sebebiyle sistemlerde hasara yol açabilir, vücutta alerjik ve iltihabi reaksiyonları tetikleyebilir. Öğrenme bozuklukları, unutkanlık, alzheimer, parkinson, epilepsi, otizm, denge kaybı, beyin sisi, baş dönmesi ve baş ağrısı (migren) başta olmak üzere sinir sistemi ile ilgili hastalıklara sebep olabilir ve hatta bu hastalıkların devam eden mevcut tedavi süreçlerinin yavaşlamasına sebep olabilir. (1) (2) (3)

✅ Monosodyum glutamat bağımlılık yapan bir madde olduğu için sürekli tüketime paralel olarak kilo artışı, obezite ve diyabet sorunlarına yol açabilir. (1) (2) Ayrıca böbreklerdeki genel tuz yükünü arttırdığı için böbrek hastalıklarına ve oksidatif strese neden olabilir. (3) Toksin içeriğinden dolayı böbrek ve karaciğer rahatsızlıkları olanların MSG tüketmemeleri önerilir.

✅ Çin tuzu gözdeki retina tabakasında dejenerasyona sebep olmaktadır. (1). Ayrıca çeşitli araştırmalarda Çin tuzunun astım krizlerini tetiklediği (2), aşırı besin tüketimini desteklemesi sebebiyle halsizliğe ve kronik yorgunluğa yol açabildiği, vücudun hormon dengesini bozarak depresyon gibi psikolojik ve anksiyojenik problemlere sebep olabileceği gözlenmiştir. (3)
(Ayrıca Bakınız: Kronik Yorgunluk Nedir? [Belirtileri, Nedenleri ve Tedavisi])
(Ayrıca Bakınız: Ruh Sağlığı Nedir? Ruh Sağlığı Nasıl Korunur?)

✅ Çin tuzu vücudun kendi iç dengesini (homeostasi) bozar. Çin tuzu örneğin vücudun hormon dengesini bozarak (1) özellikle büyüme çağındaki çocukların çeşitli sağlık problemleri yaşamasına yol açar. Baş ağrısı, terleme, kızarma, kalp çarpıntısı, halsizlik, göğüs ağrısı ve mide bulantısı gibi belirtiler eskiden genel olarak ‘Çin restoranı sendromu‘ olarak adlandırılsa da artık bunların Çin tuzu ile ilişkisi bilinmektedir. (2) Bunlar MSG’nin bilinen zararları olmakla beraber bilinmeyen başka zararlarının ve faydalarının da olduğu göz ardı edilmemelidir. (3)

Çin Tuzu Nasıl Kullanılır? Çin Tuzu Tüketimi Nasıl Azaltılır?

Çin tuzu tek başına bir lezzete sahip değildir. Güzel bir aroma ve koku ile birleştiğinde ve doğru miktarlarda kullanıldığında yemeklerin tadını dengeler ve kıvamını arttırır. Ancak gereğinden fazla miktarda MSG kullanıldığında yemeklerin lezzetinde bozulma yaşanır. Genellikle tablet, sıvı ya da toz formunda satılan Çin tuzu yemeklere doğrudan eklenebilir. Toz ve tablet formunda bulunan Çin tuzu ise sulandırılarak eritilip yemeklere eklenebilir. Ancak Çin tuzu ile kaya tuzu, deniz tuzu ve sofra tuzu türleri birbirleriyle karıştırılmamalıdır.
(Ayrıca Bakınız: Kaya Tuzu Nedir? Kaya Tuzunun Faydaları Nelerdir?)

Çin tuzu, sebze yemeklerinde, pilavlarda, makarna soslarında, kuru baklagil yemeklerinde neredeyse tüm yemek çeşitlerinde kullanılabilmektedir. Ancak Çin tuzunun zararları ile alakalı hastalıkları (diyabet, sinir sistemi rahatsızlıkları vb.) olan kişilerin, çocukların, hamile ve emziren kadınların bu maddeden özellikle uzak durması gerekmektedir. Ayrıca Çin tuzu gibi riskli kimyasal katkı maddelerinden uzak durmak önemli bir sağlıklı yaşam tarzı pratiğidir.
(Ayrıca Bakınız: Nasıl Sağlıklı Olunur? En İyi Sağlıklı Yaşam Önerileri Nelerdir?)