Kredi Çekme Şartları ve Gerekli Belgeler

İnsanların birbirlerine ödünç ve borç olarak verdikleri nesnelerin başında para gelmektedir. Öyle ki bu ödünç verme işlemine belirli bir sistematiğin kazandırılması ile kredi kavramı ortaya çıkmıştır. Ancak bir kişinin gerek yakınlarından gerek de bankalardan borç istemek zorunda kalması halinde karşı tarafın borç vermesi için borç isteyen kişiye güvenmesi gerekmektedir. Tanıdıklar zaten borç verip vermeyecekleri konusunda fikir sahibi olsalar da finansal sektörü bireyleri tuttuğu kayıtlardan ve bankacılık sistemi ile olan ilişkilerinden tanımaya çalışmaktadır.
(Ayrıca Bakınız: Bankacılık Ürün ve Hizmetleri Nelerdir?)

Kredi Çekme Şartları Nelerdir?

1- Yeterli Kredi Notuna Sahip Olmak

Kredi notu; müşterilerin mali işlemlerinin analiz edilmesiyle hesaplanan bir puandır. Özellikle bankalar kredi vermeden önce müşterilerin mali riskini hesaplarken kredi notunu önemli bir ön eleme kriteri olarak kullanırlar. Çünkü kredi notu geçmişteki finansal işlemlerin analiz edilmesi ile hesaplandığı için taahhüt edilen ödemelerin yapılıp yapılmayacağını yani müşterilerin tutarlılığını ve güvenirliğini ortaya koyan güvenilir bir gösterge olarak kabul edilmektedir. Özetle kredi notu ne kadar yüksekse, kredi çekmek de o kadar hızlı ve sorunsuz olacaktır.
(Ayrıca Bakınız: Kredi Notu Nedir? Kredi Notu Kaç Olmalıdır?)

Kredi notu yeterli olarak kabul edilen seviyede olmayan bireylerin ilk önceliği kredi notunu yükseltmek olmalıdır. Kredi notu temel olarak kredi ve kredili ürün kullanım alışkanlıklarına göre belirlendiği için (1); borç ödeme performansının iyileştirilmesi ve limit doluluk oranlarının düşürülmesi gibi finansal alışkanlıkların iyileştirilmesine yönelik akıllıca stratejiler zamanla kredi notunun yükselmesine ve dolayısıyla kredinin kolaylıkla alınmasına yardımcı olacaktır.
(Ayrıca Bakınız: Kredi Notu Nasıl Yükseltilir? [Kredi Notu Yükseltme])

2- Yeterli Gelire Sahip Olmak ve Belgelendirmek

Finans kuruluşlarının genel beklentisi çekilmek istenilen kredinin aylık taksitinin 2 katı kadar gelire sahip olunmasıdır. Örneğin aylık 3000₺ taksiti olan bir krediyi çekebilmek için, kişinin aylık bazda en az 6000₺ gelirinin olması beklenmektedir. Bu rakamlar kredi çekilecek finans kuruluşlarına ve ipotek gösterimi gibi dış etkenlere göre farklılık gösterebilse de uluslararası piyasalardaki genel kabul bu şekildedir. Ayrıca gelir miktarının yanı sıra gelir kaynaklarının güvenilirliği ve çeşitliliği de yine risklilik oranını düşüren ve kredibiliteyi arttıran faktörlerdir.

3- Gelire Göre Borç Yükünün Düşük Olması

Geçmiş geleceğin aynası olduğu için kredi çekerken geçmiş ödeme alışkanlıkları oldukça değerlidir. Çünkü borcunu zamanında ödeyen kişilerin mevcut dış şartlar değişmediği sürece bu alışkanlıklarını ileride de devam ettirecekleri varsayılır (moralite). Finans kuruluşları bir kişiye veya işletmeye kredi vermenin olası risklerini değerlendirirken borç gelir oranına bakarlar. Sorunsuzca kredi kullanabilmek için borç gelir oranının en fazla %50 olması gerekir ki borç gelir oranı ne kadar düşük olursa kredi kullanma şansı da o kadar yüksek olmaktadır.

Kredi çekmek isteyenlerin ödemesi devam eden başka kredileri varsa bu durum diğer kredinin verilme ihtimalini ve (şayet verilecek ise) miktarını doğrudan etkileyecektir. Örneğin aylık geliri 6000₺ olan bir kişinin aylık 1200₺ kredi borç ödemesi varsa ‘maksimum %50 borç gelir oranı‘ prensibince muhtemelen aylık en fazla 1800₺ taksitli bir kredi alabilir. Eğer kredinin miktarı artırılmak isteniyorsa teminat & kefil gösterilmeli veya aylık gelir arttırmalıdır. Ayrıca borçlar varlıklar tarafından destekleniyorsa, ne tür bir borç olursa olsun, daha kolay onay alınır.

4- Gerekirse Teminat veya Kefil Göstermek

Bankalar verdikleri krediyi güven altına almak için ticari veya kişisel varlıkların rehin verilmesini isteyebilirler. Bu sinir bozucu olsa da değerli varlıklarla desteklenen borç daha düşük risklidir ve bu nedenle teminata dayalı kredileri almak daha kolay olabilir ve hatta bu tarz krediler daha düşük faizli olabilir. Teminat kavramı kredi alacak kişinin sahip olduğu mevcut varlıkları (araba, ev vb.) ifade eder. Kefillik ise borcun ödenemediği taktirde başkası tarafından üstlenilmesidir. Ancak tüm kredi türleri teminat gerektirmez; teminat ve kefillik bankanın inisiyatifindedir.
(Ayrıca Bakınız: Kredi Nedir? Kredi Çeşitleri Nelerdir?)

5- Meslek, Çalışılan Sektör ve İş Yeri

Kredi başvurularında bireyler için meslekler ve işletmeler için sektörler risk analizi yapılırken değerlendirilir. Düşük riskli sektörlerde kredi almak daha kolay olsa da sektör her ne olursa olsun çalışılan iş yeri ne denli köklü, bilindik ve alanında otoriter ise kredi alma ihtimali de o denli yüksek olacaktır. Ayrıca işletmelerin yaklaşık %20’si ilk yıllarında başarısız olduğu için işletmelerden genellikle 6 aydan 2 yıla kadar minimum iş yaşı talep edilir. Borç verenler ise işletmenin kayıtlı olduğu süreye değil, ticari banka hesaplarının açık olduğu süreye bakarlar.

6- Diğer Kredi Çekme Şartları

.#. Yaş ve Sigorta: Bankalardan kredi çekebilmek için reşit (ergin) olmak yani 18 yaşını doldurmuş olmak ve yeterli bir süre sigortalı olarak çalışmış olmak gerekmektedir. Bu çalışma süresi bankaların değerlendirmesine göre değişmekle beraber şöyle bir genelleme yapılabilir:

.#. Kayıtlı Finansal Bilgiler: Kişinin gelirini doğru olarak belgeleyebilmesi ve mal varlığını gösterebilmesi her zaman kredibilitesi için artı değer sağlar. Bu kayıtları sunabilen kişiler her durumda hem daha kolay hem de ihtiyaç halinde daha fazla miktarda borçlanabilirler.

.#. Stabilite: Süreklilik kredibiliteyi etkileyen önemli bir faktördür. Örneğin bir işte uzun süre çalışan bir kişi, sık sık iş değiştiren bir kişiye göre daha az risklidir. Benzer bir mantıkla sık sık adres değiştiren, stabilitesi düşük kişiler kredibilite değerlendirmesinde eksi puan alırlar.

.#. Kredi Kullanım Alışkanlıkları: Kredi kullanım alışkanlıkları kredibiliteyi doğrudan etkiler. İlk defa kredi başvurusunda bulunan bir kişi, borç verenler için bilinmezlik ile doludur. Şayet kişi genç yaşlardaysa finansal açıdan olgunlaşmamış olması veya hiç kredi kullanmayan bir kişinin birden krediye ihtiyaç duyması benzer bir belirsizlik oluşturarak risk teşkil eder. Ayrıca çok fazla kredi sahibi olmak kadar hiç kredi kullanmamış olmak da aslında sanıldığı gibi olumlu bir şey değildir. Bu nedenle ihtiyaca uygun bir krediyi kullanmak, ödemeleri aksatmamak ve kredi notunu düzenli olarak kontrol etmek kredibilitenin oluşması ve devamlılığı için faydalıdır.
(Ayrıca Bakınız: Kredi Notu Nedir? Kredi Notu Kaç Olmalıdır?)

Kredi Çekmek İçin Gereken Belgeler Nelerdir?

Bankalara kredi başvurusu yapmak için gerekli olan temel belgeler şunlardır:
• Başvuru formu, ikamet ve kimlik belgeleri (nüfus cüzdanı, ehliyet, pasaport)
• Çalışma durumuna göre gelir belgeleri (maaş bordrosu, hesap dökümü vb.)
• Kredinin türüne göre gerekebilen belgeler (konut tapusu, araç ruhsatı vb.)
• Kredi başvurusu yapılan kurum tarafından istenebilecek diğer ek belgeler

Kredi başvurusu için gerekli belgeler krediyi alacak kişinin mesleğine, gelir beyanlarına ve kullanılmak istenilen kredinin türüne göre farklılık göstermektedir. Örneğin serbest meslek sahipleri ile ticaret erbabının vergi levhası, bilanço ve gelir tablosu gibi belgeleri toplayarak beyan etmeleri gerekirken ücretli çalışanların maaş bordrolarını veya çalıştıkları yerlerin şirket imza sirkülerinin olduğu maaş yazılarını; emeklilerin de emekli maaşı hesap cüzdanlarını beyan etmeleri gerekmektedir. Ayrıca gayrimenkul geliri elde edenlerin tapu ve kira kontratlarını; menkul geliri elde edenlerin ise faiz gelirini gösteren hesap cüzdanını göstermeleri gerekir.
(Ayrıca Bakınız: Kredi Çekerken Dikkat Edilmesi Gerekenler)